همچو خشت شاه ایران گردن گردان شکار (۳۳۹۹)

• • خشت: نوعی نیزه‌ی کوچک(دبیر سیاقی، ۱۳۷۸: ذیل خشت).

*تیر نرگس؛ استعاره از نگاه و غمزه‌ی چشم معشوق:
به تیر نرگس تو با دل من آن کرده ست
که تیر شاه جهان با مخالفان لعین(۵۸۵۸)
*رفیق تیر که باشد به جز کمان؛ تمثیل برای مصراع اول:

گفتم که کوژ کرد مرا قدت‌ای رفیق
گفتا رفیق تیر که باشد به جز کمان(۵۳۷۵)
تیغ

• • با واژه‌ی تیغ و مترادفات آن شمشیر ، حسام و خنجر ۱۷تصویر شامل ۵ تشبیه، ۹ تشخیص، ۲ کنایه و۱ تمثیل ساخته شده است:

*مشبهٌ‌به ممدوح(امیر یوسف یعقوب) از جهت برندگی:
حلق بد اندیش را برنده چو تیغی
دیده‌ی بد خواه را خلنده چو خاری(۷۸۴۸)
*مشبه به محنت از جهت برندگی و نابود کردن:
هر آن کز تو‌ای خواجه دور اوفتاد
براو کارگر گشت تیغ محن(۶۲۷۱)
*برکشیده حسام؛ مشبهٌ‌به برهنه شدن از سیم و زر از جهت عریانی:
به سیم و زر تو غنی بودی و به جاه غنی
کنون برهنه شدی همچو برکشیده حسام(۴۷۸۳)
*مشبهٌ‌به دین از جهت تأثیر پذیری:
تیزی شمشیر دینی سبزی باغ امید
قوت بازوی عدلی سرخی روی امان(۶۷۷۵)
* مشبهٌ‌به جود ممدوح(امیر ابو یعقوب یوسف بن ناصر الدین) از جهت آشکار کردن:
کشیده خنجر جودش ز روی زفتی پوست
زدوده بخشش دستش ز روی رادی زنگ(۴۲۳۱)
*خنجر خون خوار؛ تشخیص:
از نهیب خنجر خونخوار او روز نبرد
خون برون آید به جای خوی، عدو را از مسام(۴۶۹۸)
*زنهار خواستن شمشیر؛ تشخیص:
هر ساعتی زنهار خواهد همی
از کلک او شمشیر شمشیر زن(۶۳۵۹(
*ترجمان اجل بودن تیغ؛ تشخیص:
تیغ تو ترجمان اجل گشت خصم را
خصمت سخن ز حلق نیوشد به ترجمان(۵۹۴۹)
و نیز نک بیت: ۲۶۲۲
*خندیدن تیغ؛ تشخیص:
یلان را سرخی اندر روی با زردی در آمیزد
بخندد تیغ و از چشمش به وقت خنده خون ریزد(۸۴۵۴)
*سیر نگشتن تیغ و تیر؛ تشخیص:
ای ز کار آمده و روی نهاده به شکار
تیغ و تیر تو همی سیر نگردند ز کار(۱۴۹۶)
*سغب داشتن تیغ بر خون ریختن؛ تشخیص:
همچنان چون طبع تو بر رادمردی شیفته ست
تیغ تو بر کشتن و خون ریختن دارد سغب(۱۰۱)
*خیال تیغ؛ تشخیص:
ور خیال تیغ تو اندر بیابان بگذرد
از بیابان تا به حشر الماس برخیزد غبار(۳۵۵۱)
*روی خضاب کردن تیغ؛ تشخیص:
هزار بار به دست تو آن مبارک تیغ

۵-۳: پیشنهادات

۵-۳-۱: پیشنهادات برای استفاده کنندگان از نتایج پژوهش

رفتار قیمت سهام شرکت ایران خودرو در بورس اوراق بهادار تهران غیرخطی است. زیرا مدل شبکه های عصبی نیز مانند سایر مدل نظیر فازی و … جزو مدلهای غیرخطی هستند و در تمامی مدلها نیز بیش از یک متغیر مستقل مورد استفاده قرار گرفته است. لذا پیش بینی قیمت سهام با روش های غیرخطی می تواند خطای برآورد قیمت سهام را کاهش دهد. بنابراین توصیه می گردد از این مدل ها برای پیش بینی استفاده گردد.
در تایید پیشنهاد کاربردی اول و مطابق با نتایج پژوهش، شبکه های عصبی مصنوعی در مقایسه با رگرسیون برآورد بهتری از قیمت و بازده سهام داشته است. بنابراین بهتر است تحلیلگران و البته کسانی که در شرکت های سرمایه گذاری، مسئولیت پیش بینی را بر عهده دارند، از شبکه های عصبی برای پیش بینی قیمت و بازده سهام استفاده کنند.
با توجه به سطح خطای بسیار پایین در مدلسازی کلی صورت گرفته برای قیمت و بازده سهام در شرکتهای سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران الگوی رفتاری کاملا مشخصی وجود دارد.

۵-۳-۲: پیشنهادات برای تحقیقات آتی

با توجه به اینکه موضوع پژوهش حاضر پیش بینی قیمت و بازده سهام با بهره گرفتن از شبکه های عصبی مصنوعی و مقایسه آن با رگرسیون خطی است و نیز با توجه به نتایج حاصله می توان پیشنهاداتی به شرح ذیل برپژوهشگران آتی ارائه داد:
در حال حاضر بهترین روش پیش بینی قیمت در بازار بورس تهران برای سرمایه گذاران و کسانی که بازده کوتاه مدت انتظار دارند، توجه به تغییرات قیمت های گذشته است و شبکه های مصنوعی و رگرسیون هر دو این توانایی را دارند که با قیمت های گذشته کار کنند.
انجام مجدد پژوهش برای کل شرکت های متعلق به بورس اوراق بهادار تهران.
انجام مجدد پژوهش با بهره گرفتن از گستره بیشتری از متغیرها و نسبت های مالی.
بررسی کاربرد شبکه های عصبی مصنوعی در پیش بینی قیمت سهام شرکتهای بزرگ بصورت مطالعه موردی نظیر ایران خودرو.
پیش بینی قیمت سهام با بهره گرفتن از شبکه های عصبی فازی و مقایسه آن با الگوهای خطی پیش بینی.
پیش بینی شاخص بازدهی بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از مدلهای شبکه عصبی مبتنی بر الگوریتم ژنتیک.
سنجش متغیرهای مالی مانند متغیرهای مربوط به عملکرد شرکت ها با بهره گرفتن از شبکه های عصبی مصنوعی.
پیش بینی بازده روزانه قیمت سهام با بهره گرفتن از شبکه های عصبی مصنوعی در میان شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
وجود همبستگی بین قیمت های متوالی در باز ار بورس نشان از جو روانی حاکم در بورس و عدم کارایی بورس است. پیشنهاد می شود مهم ترین رکن کارایی، یعنی انتشار و افشاء اطلاعات صحیح، دقیق و گسترده در زمان های بسیار کوتاه در دستور کار قرار گیرد.
اهمیت بازار بورس اوراق بهادار در یک کشور بر کسی پوشیده نیست. عدم توانایی پیش بینی شبکه های عصبی با داده هایی مثل قیمت طلا، تورم و نرخ ارز به دلیل عدم وابستگی بخش های داخلی اقتصاد کشور است که این عوامل باعث می شود کنترل متغیرهای اقتصادی از دست مسؤلان خارج شود. براساس مطالعات انجام شده در زمینه ارتباط قیمت سهام با سایر متغیرهای اقتصادی نشان داده شده است که قیمت سهام با تورم انتظاری، نرخ ارز و قیمت طلا ارتباط منفی دارد ولی یک دید کلی از روند حرکت شاخص قیمت سهام نشان می دهد که بدون توجه به تغییرات این سه عامل قیمت سهام افزایش داشته است. افزایش شاخص قیمت سهام بدون توجه به تغییرات دیگر شاخص ها نشان دهنده این موضوع است که قیمت سهام در بازار بورس ایران ظرفیت افزایش را دارد. در این راستا پیشنهاد می شود که با ساز و کارهایی نظیر آزادگذاری قیمت ها در بورس برای مدتی اجازه داده شود قیمت سهام به قیمت ذاتی خود نزدیک شود و نوعی قیمت گذاری بدون حباب ایجاد شود. البته این اقدام در شرایط عادی از نظر رونق و رکود معاملات و به صورت تدریجی باید صورت گیرد.

۵-۴:محدودیت های پژوهش

در هر کار پژوهشی محدودیت هایی وجود که برخی از آنها روند ادامه پژوهش را مختل کرده و برخی دیگر محدودیتهای اساسی نیستند. در این پژوهش محدودیت خاصی که پژوهشگر را از ادامه کار پژوهشی منصرف سازد مشاهده نشده است. با این حال تنها محدودیت را می توان عدم دسترسی به برخی منابع معتبر خارجی که در ژورنال ها (به دلیل محدودیت های خاص) وجود دارد، دانست، اما با این شرایط در این پژوهش به اندازه کافی از منابع غنی استفاده شده است.
ضمائم
ضمیمه الف: لیست شرکت های مورد بررسی

(۲-۴۸)
و فازهای عناصر دو قطبی به صورت  ،  ،  معادلات حرکت بدست میآیند:
(۲-۴۹)
(۲-۵۰)
(۲-۵۱)
(۲-۵۲)
که باز هم با به کار بردن تقریب موج چرخان، از جملات  ،  ،  چشم پوشی شده‌است.
۲-۷ استیرپ سه پایه
به منظور ساختن هامیلتونی موثر در سیستم چهار ترازی، با بهره گرفتن از معادلات (۲-۴۹)، (۲-۵۰)، (۲-۵۱)، (۲-۵۲)، معادله ماتریسی تشکیل میگردد و با به کار بردن رابطه (۱-۱۱۲) خواهیم داشت:
(۲-۵۳)
با فرض صفر بودن انرژی حالت‌های  و در نظر گرفتن حالت تشدید  میتوان نوشت:
(۲-۵۴)
با بهره گرفتن از رابطه یکانی:
(۲-۵۵)
و با به کار بردن رابطه (۱-۱۱۱) میتوان هامیلتونی موثر را بدست آورد:
(۲-۵۶)
ویژه مقادیر ماتریس فوق عبارت اند از:
(۲-۵۷)
که در آن از  استفاده شده‌است. مرحله بعدی، یافتن حالتهای تاریک (با ویژه مقادیر صفر و مولفه صفر در امتداد حالت تحریکی که یک زیرفضای تبهگن تشکیل میدهند) و حالتهای روشن (دارای مولفهای در امتداد حالت تحریکی) هامیلتونی موثر میباشد. حالتهای تاریک عبارتند از:
(۲-۵۸)
و حالتهای روشن نیز عبارتند از:
(۲-۵۹)
در این حالت زوایای آمیختگی عبارتند از:
(۲-۶۰)
زاویه آمیختگی استفاده شده در استیرپ استاندارد و  یک زاویه آمیختگی دیگر مربوط به پالس کنترل است. رابطه بین حالتهای هامیلتونی موثر  و حالتهای بیدررو  برابر است با:
(۲-۶۱)
که  ، ماتریس یکانی قطری کننده هامیلتونی موثر به صورت زیر میباشد:

(۲-۶۲)
دینامیک متناظر با  به این صورت در نظر گرفته میشود:
(۲-۶۳)
پس با قرار دادن رابطه (۶۱-۲) در(۱۱۳-۱) خواهیم داشت:
(۲-۶۴)
با ضرب کردن  در رابطه فوق و با بهره گرفتن از  داریم:
(۲-۶۵)
پس با مقایسه روابط (۲-۶۵)و (۲-۶۳)، رابطهای برای هامیلتونی بیدررو، به صورت زیر به دست میآید:

(۲-۶۶)
با قرار دادن روابط (۵۶-۲)و (۶۲-۲) در (۶۶-۲)، هامیلتونی بیدررو عبارت است از:
(۲-۶۷)
این هامیلتونی هم شامل جملات جفت شدگی در زیر فضای تبهگن و هم در زیر فضای غیر تبهگن میباشد.
۲-۸ شرط بیدررویی
به منظور رسیدن به یک انتقال جمعیت کامل از تراز  به تراز  ، باید سیستم را مجبور کنیم تا سیستم در طی کل فرایند، در حالت تاریک باقی بماند. اهمیت این حالتها در این است که در انتقال جمعیت تراز تحریکی نقشی ندارند و بنابراین اثر اتلاف ناشی از گسیل خودبهخودی نخواهیم داشت. بدین ترتیب باید از جفت شدگی بین هر جفت از حالتهای بیدررو در مقایسه با اختلاف انرژیهای این حالتها چشمپوشی شود. پس برای حالت تاریک، شرط بیدررویی عبارت است از:
(۲-۶۸)
در حالتی که شرط تشدید تک فوتونی  برقرار باشد خواهیم داشت:
(۲-۶۹)
که در آن  ، استفاده شده است و  پهنای پالس میباشد. حال اگر فرض کنیم که پالسهای پمپ و استوکس، بیشینه فرکانس رابی برابر داشته باشند  ، شرط بیدررویی عبارت خواهد بود از:
(۲-۷۰)
و با بهره گرفتن از تعریف مساحت پالس، به این نتیجه میرسیم که شرط بیدررویی نیازمند مساحت پالسی بزرگی است. پس با اضافه شدن این شرط، فرایند استیرپ کسری عبارت است از:
ترتیب پالسی غیر شهودی استوکس-پمپ

۲- نویسنده کتاب التوصل الى حقیقه التوسل که در موضوع توسل بسیار سختگیر است ۲۶حدیث از کتب و منابع مختلف نقل کرده که جواز این موضوع در لابلاى آنها منعکس است. اگر چه نامبرده سعى دارد که در اسناد این احادیث خدشه وارد کند، ولى واضح است که روایات هنگامى که فراوان باشند و به حد تواتر برسند جایى براى خدشه در سند حدیث باقى نمى‏ماند و روایاتى که در زمینه توسل در منابع اسلامى وارد شده است ما فوق حد تواتر است و از جمله روایاتى که نقل مى‏کند این است که
ابن حجر مکى در کتاب صواعق از امام شافعى پیشواى معروف اهل تسنن نقل مى‏کند که به اهل بیت پیامبر توسل مى‏جست و چنین مى‏گفت
آل النبى ذریعتى و هم الیه و سیلتى‏
ارجو بهم اعطى غدا بید الیمین صحیفتى^[۲۴۰]
به این معنا که خاندان پیامبر وسیله من هستند آنها در پیشگاه او سبب تقرب من مى‏باشند. امیدوارم به سبب آنها فرداى قیامت نامه عمل من به دست راست من سپرده شود.
و نیز از بیهقى نقل مى‏کند که در زمان خلافت خلیفه دوم سالى قحطى شد بلال به همراهى
عده‏اى از صحابه بر سر قبر پیامبر آمد و چنین گفت:«یا رسول اللَّه استسق لامتک … فانهم قد هلکوا .. ^[۲۴۱]
اى رسول خدا! از خدایت براى امتت باران بخواه … که ممکن است هلاک شوند.
حتى از ابن حجر در کتاب الخیرات الحسان نقل مى‏کند که امام شافعى در ایامى که در بغداد بود به زیارت ابو حنیفه مى‏رفت و در حاجاتش به او متوسل مى‏شد! ^[۲۴۲] و نیز در صحیح دارمى از ابى الجوزاء نقل مى‏کند که سالى در مدینه قحطى شدیدى واقع شد، بعضى شکایت به عایشه بردند، او سفارش کرد که بر فراز قبر پیامبر روزنه‏اى در سقف ایجاد کنند تا به برکت قبر پیامبر از طرف خدا باران نازل شود، چنین کردند و باران فراوانى آمد!.
در تفسیر آلوسى قسمتهاى زیادى از احادیث فوق را نقل کرده و پس از تجزیه و تحلیل طولانى و حتى سختگیرى در باره احادیث فوق در پایان ناگزیر به اعتراف شده و چنین مى‏گوید
بعد از تمام این گفتگوها من مانعى در توسل به پیشگاه خداوند به مقام پیامبر(ص) نمى‏بینم چه در حال حیات پیامبر و چه پس از رحلت او، و بعد از بحث نسبتا مشروحى در این زمینه، اضافه مى‏کند توسل جستن به مقام غیر پیامبر در پیشگاه خدا نیز مانعى ندارد به شرط اینکه او حقیقتا در پیشگاه خدا مقامى داشته باشد. ^[۲۴۳]
و اما در منابع شیعه موضوع به قدرى روشن است که نیاز به نقل حدیث ندارد.
نتیجه بحث:
در تفسیر نمونه، به نکاتی در مورد توسل و واکاوی معنای حقیقتی آن اشاره شده است: ^[۲۴۴]
۱- منظور از توسل این نیست که کسى حاجت را از پیامبر یا امامان بخواهد بلکه منظور این است که به مقام او در پیشگاه خدا متوسل شود، و این در حقیقت توجه به خدا است، زیرا احترام پیامبر نیز به خاطر این است که فرستاده او بوده و در راه او گام بر داشته و ما تعجب مى‏کنیم از کسانى که این گونه توسل را یک نوع شرک مى‏پندارند در حالى که شرک این است که براى خدا شریکى در صفات و اعمال او قائل شوند و این گونه توسل به هیچ وجه شباهتى با شرک ندارد.
۲- بعضى اصرار دارند که میان حیات و وفات پیامبر و امامان فرق بگذارند، در حالى که گذشته از روایات فوق که بسیارى از آنها مربوط به بعد از وفات است، از نظر یک مسلمان، پیامبران و صلحاء بعد از مرگ حیات برزخى دارند، حیاتى وسیعتر از عالم دنیا همانطور که قرآن در باره شهداء به آن تصریح کرده است و مى‏گوید آنها را مردگان فرض نکنید آنها زندگانند. ^[۲۴۵]
۳- بعضى نیز اصرار دارند که میان تقاضاى دعاء از پیامبر، و بیان سوگند دادن خدا به مقام او، فرق بگذارند، تقاضاى دعا را مجاز و غیر آن را ممنوع بشمارند در حالى که هیچگونه فرق منطقى میان این دو دیده نمى‏شود.
۴- بعضى از نویسندگان و دانشمندان اهل تسنن مخصوصا وهابیها، با لجاجت خاصى کوشش دارند تمام احادیثى که در زمینه توسل وارد شده است تضعیف کنند و یا با اشکالات واهى و بى اساس آنها را به دست فراموشى بسپارند، آنها در این زمینه چنان بحث مى‏کنند که هر ناظر بى‏طرفى احساس مى‏کند که قبلا عقیده‏اى براى خود انتخاب کرده، سپس مى‏خواهند عقیده خود را به روایات اسلامى تحمیل کنند، و هر چه مخالف آن بود به نوعى از سر راه خود کنار بزنند، در حالى که یک محقق هرگز نمى‏تواند چنین بحثهاى غیر منطقى و تعصب آمیزى را بپذیرد.
۵- روایات توسل به حد تواتر رسیده یعنى به قدرى زیاد است که محقق را از بررسى اسناد آن بى‏نیاز مى‏سازد، علاوه بر این در میان آنها روایت صحیح نیز فراوان است با این حال جایى براى خرده‏گیرى در پاره‏اى از اسناد آنها باقى نمى‏ماند.
۶- از آنچه گفته شد روشن مى‏شود که روایاتى که در ذیل این آیه وارد شده و مى‏گوید: پیغمبر به مردم مى‏فرمود: «از خداوند براى من وسیله بخواهید» و یا آنچه در کتاب کافى از امام على (ع) نقل شده که وسیله بالاترین مقامى است که در بهشت قرار دارد، با آنچه در آیات مربوط به توسل گفته شد هیچ منافاتی ندارد، زیرا وسیله هر گونه تقرب به پروردگار را شامل مى‏شود و تقرب پیامبر به خدا و بالاترین درجه‏اى که در بهشت وجود دارد یکى از مصداقهاى آن است.
ودر نهایت، سخن استاد شهید مطهری را به منظور اتمام این بحث می آوریم: بطور کلى، توسل به وسائل و تسبّب به اسباب، با توجه به اینکه خداست که سبب را آفریده است و خداست که سبب را سبب قرار داده است و خداست که از ما خواسته است از این وسائل و اسباب استفاده کنیم به هیچ وجه شرک نیست، بلکه عین توحید است. در این جهت، هیچ فرقى میان اسباب مادى و اسباب روحى، میان اسباب ظاهرى و اسباب معنوى، میان اسباب دنیوى و اسباب اخروى نیست؛ منتهاى امر، اسباب مادى را از روى تجربه و آزمایش علمى مى‏توان شناخت و فهمید که چه چیز سبب است؟ و اسباب معنوى را از طریق دین، یعنى از طریق وحى، و از طریق کتاب و سنّت باید کشف کرد. ^[۲۴۶]
۲-۱-۲٫ شفاعت وطلب حاجت اخروی از ارواح مقدسه، مثل مدد در قیامت یا طلب غوث:
در ابتدا باید متذکر این معنا شد که در واقع شفاعت پیامبران و امامان و بندگان صالح خدا که طبق صریح قرآن باعث تقرب به پروردگار مى‏گردد، در مفهوم وسیع توسل داخل است، و همچنین پیروى از پیامبر و امام و گام نهادن در جاى گام آنها، زیرا همه اینها موجب نزدیکى به ساحت قدس پروردگار مى‏باشد حتى سوگند دادن خدا به مقام پیامبران و امامان و صالحان که نشانه علاقه به آنها و اهمیت دادن به مقام و مکتب آنان مى‏باشد جزء این مفهوم وسیع است. اما از آنجا که این مفهوم بطور خاص مستمسک بسیاری از سلفیون در اتهام شرک به تشیع و یا قائلین به شفاعت شده است لازم است مبحثی جداگانه به آن اختصاص داده شود:
واژه «الشّفع» از ماده (ش- ف- ع) است، که در مقابل کلمه (وتر- تک) بکار مى‏رود و در لغت به معنای پیوستن و ضمیمه شدن چیزى است به همانند خود، که به جاى- مشفوع- شفع- گفته مى‏شود.
و شفاعت به معنای پیوستن به دیگرى براى این که یار و یاور اوست و درخواست کننده از او، بیشتر کاربرد شفاعت یعنى پیوستن و انضمام به کسى که از نظر حرمت و مقام بالاتر از کسى است که مادون اوست که مورد شفاعت قرار مى‏گیرد و این معنى شفاعت در قیامت است. ^[۲۴۷]
در حقیقت شخصى که متوسل، به شفیع می شود نیروى خودش به تنهایى براى رسیدنش به هدف کافى نیست، لذا نیروى خود را با نیروى شفیع گره مى‏زند، و در نتیجه آن را دو چندان نموده، به آنچه می خواهد نائل مى‏شود، به طورى که اگر این کار را نمى‏کرد، و تنها نیروى خود را به کار مى‏زد، به مقصود خود نمى‏رسید، چون نیروى خودش به تنهایى ناقص و ضعیف و کوتاه بود.^[۲۴۸]
انواع شفاعت:
با یک تحلیل کلی می‏توان گفت در حقیقت، شفاعت از مصادیق سببیّت است که میان سبب اول و مسبّب واسطه می‏شود. از این‏رو می‏توان «شفاعت» را به دو نوع کلی تقسیم کرد: شفاعت تکوینی و شفاعت تشریعی.
الف) شفاعت تکوینی:
معنایی عام داشته و شامل تمام موجودات می‏گردد؛ یعنی، همه مخلوقات واسطه رحمت خدا برای انسان‏ها هستند. زمین، آسمان، کوه، دریا، باد، گل و گیاه، همه واسطه فیض و کمک کننده بشر برای رسیدن به مقصدش به حساب می‏آیند.

در دیدگاهی کلی‏تر، می‏توان گفت: شفاعت تکوینی، وساطت علل و اسباب میان خداوند و مسببات در تدبیر امور، تنظیم وجود و بقای مسبّبات است. ^[۲۴۹] آیات ۲۵۵ سوره «بقره» و آیه سوم سوره «یونس» به این نوع شفاعت اشاره دارد: «آنچه در آسمان‏ها و آنچه در زمین است، از آن تو است، کیست آن کس که جز به اذن او در پیشگاهش شفاعت کند؟» و «کار [ آفرینش‏] را تدبیرمی‏کند، شفاعت گری جز پس از اذن او نیست.»
ب) شفاعت تشریعی:
هر واسطه‏ای که آدمی را به صراط مستقیم و شریعت حقی که خداوند متعال برای هدایت آدمی تشریع کرده است، رهنمون گردد و در این رهیابی مددکارش باشد، در این شفاعت جای خواهد گرفت. «شفاعت تشریعی» به یک نظر دو قسم است:

1. 1. شفاعت رهبری:‏

وقتی انسانی سبب هدایت یک انسان دیگر می‏شود، رابطه رهبری و پیروی در میان آنان با صورتی بالاتر و کامل‏تر و متناسب با احکام و سنن عالم «حشر» در رستاخیز جلوه می‏کند و هدایت کننده به عنوان «پیشوا» و هدایت یافته به صورت «پیرو» ظاهر می‏شود.از این رو رسول خدا(ص) و امامان معصوم (ع) به سوی بهشت و بهشت‏ها و لقای حضرت حق با اسمای رحمت، شفاعت می‏کنند. گفتنی است به دلیل انشعابات گوناگون رهبری‏های حق، در عالم قیامت هم تقسیمات متفاوتی خواهد بود و هر کس در راهی که پیروی کرد، قرار خواهد گرفت؛ پیامبر(ص) شفیع علی بن ابی‏طالب(ع) و هر امامی شفیع امام دیگر و هر آموزگاری شفیع شاگردان خویش و… به همین جهت است که دانشمندان از دانشجویان خویش شفاعت می‏کنند؛ گویا یک سلسله مرتبط و پر انشعابی به وجود می‏آید که گروه‏های کوچک به گروه‏های بزرگ‏تر می‏پیوندند.^[۲۵۰]

2. 2. شفاعت مغفرت‏:

این نوع شفاعت به معنای وساطت در مغفرت است و از آنجا که غفران مفهوم اعمی از «عفو» دارد، این قسم از شفاعت، هم به معنای وساطت در بخشش گناهان، آلودگی‏ها و ناپاکی‏ها است و هم به معنای وساطت در از میان بردن دلبستگی‏ها و وابستگی‏ها. به بیان دیگر «شفاعتِ مغفرت»، هم گناهان را محو می‏سازد و هم فیوضات الهی را مددکار انسان در طی مدارج عالی می‏کند.این نوع شفاعت، ارتباط تنگاتنگی با مغفرت الهی دارد؛ چرا که مغفرت الهی مانند هر رحمت دیگر، نظام و قانون دارد. از این رو مغفرت پروردگار، نیز از طریق نفوس انسان‏های کامل و ارواح بزرگ پیامبران و اولیا، به گناه‏کاران می‏رسد و شامل حال آنان می‏گردد. این اصل لازمه نظم جهان است؛ بنابراین، وقتی فردی وجود مغفرت خدا را بپذیرد، مبانی محکم عقلی او را ناچار می‏سازد که معتقد باشد. جریان مغفرت، از مجرای یک عاقل کلی یا نفس کلی (بر عقل و نفسی که دارای مقام ولایت کلیه الهی است) نیز صورت می‏پذیرد و این وسایل و مجراها، پیامبران، امامان و اولیای الهی‏اند.^[۲۵۱]
نظر ابن تیمیه و هم کیشانش در مورد مسأله شفاعت:
ابن تیمیه شفاعت در قیامت را قبول دارد و در این باره می‌‌گوید: للنبی (صلى الله علیه وآله) فی یوم القیامه ثلاث شفاعات… وأما الشفاعه الثالثه فیشفع فی من استحق النار وهذه الشفاعه له (صلى الله علیه وآله) ولسائر النبیین والصدیقین وغیرهم فی من استحق النار أن لا یدخلها ویشفع فی من دخلها. برای پیامبر ( صلی الله علیه وآله وسلم ) در روز قیامت سه شفاعت است … شفاعت سوم برای کسانی است که مستحق آتش هستند . شفاعت آن حضرت ، سایر انبیاء ، صدیقین و دیگران به این است که کسی که سزاوار آتش است ، وارد آن نشود ، و نیز در مورد کسی که داخل آتش شده شفاعت می‌کند. ^[۲۵۲]
او در جای دیگر نیز می‌گوید:
اجمع المسلمون علی أن النبی(ص) یشفع للخلق یوم القیامه بعد أن یسأله الناس ذلک وبعد أن یأذن الله فی الشفاعه. ثم أهل السنه و الجماعه متفقون علی ما اتفقت علیه الصحابه… أنه یشفع لأهل الکبائر ویشفع ایضاً لعموم الخلق… . ^[۲۵۳]
از ابن قیم چنین نقل شده: احادیث در زمینه شفاعت مجرمان از پیامبر(ص) متواتر است، و صحابه او و اهل سنت عموما اجماع بر این موضوع دارند، و منکر آن را بدعت‏گذار مى‏دانند و به
او انتقاد مى‏کنند و او را گمراه مى‏شمرند.^[۲۵۴]
اما آن‌چه که از بین تمامی فرقه‌های اسلامی ، تنها سلفی ها آن را قبول ندارند و به شدت با آن به مخالفت برخواسته و قائل به آن را کافر و مشرک می‌دانند ، طلب شفاعت در دنیا است ؛ یعنی اینکه فردی در همین دنیا از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم (چه در حال حیات ایشان و چه بعد از شهادت ایشان) درخواست کند روز قیامت در درگاه ربوبی نزد پروردگار عالم او را شفاعت کند و برایش ازخداوند تبارک و تعالی طلب بخشش کند ، ابن تیمیه معتقد است اگر شخصی بگوید: از پیامبر به جهت نزدیکی به خدا می‌خواهم تا شفیع من در این امور باشد . این ، از کارهای مشرکان است.^[۲۵۵]
او در صفحات آغازین کتاب التوسل والوسیله مى‏گوید: ^[۲۵۶]

هدف پیشگیری وضعی به هم زدن وضعیت‌ها قبل بزهکاری و یا انجام اقداماتی در آن وضعیت است که این اقدامات دو جهت گیری عمده دارند؛ کاهش وضعیتهای متعدد از ارتکاب جرم و بالا بردن هزینه ارتکاب جرم می‌باشد.^[۸۶]
۲- پیشگیری جامعوی
منظور از پیشگیری جامعوی یا جامعه دار مداخلات و اقداماتی است که برای تغییر در شرایط و جامعه که بزهکاری در جوامع تاثیر می‌گذارند طراحی شده‌اند. از این دیدگاه تاریکی یا روشنایی معابر، شلوغی و ازدهام جمعیت، نارسایی خدمات عمومی، کمبود مسکن، حاشیه نشینی و دشواریهای حمل و نقل بر بزهکاری تاثیر می‌گذارند و برخی از اماکن شهری به سبب وجود ساخت کالبدی از ظرفیت جنایی بالایی برخوردارند. این نوع پیشگیری با شناسایی مکانهای وقوع جرم و ویژگیهای ساختاری جوامع و اصلاح آنها صورت می‌گیرد.^[۸۷]

۳- پیشگیری رشد مدار
منظور از پیشگیری رشد مدار مداخلاتی است که برای جلوگیری از رشد پتانسیل جنایی در افراد صورت می‌گیرد؛ به ویژه مداخلاتی که هدف آنها عوامل خطر بزهکاری و عوامل حمایت کننده‌ای است که در تحقیقات درباره رشد انسان کشف شده‌اند. مطالعات متعدد پیشگیری رشد مدار حاکی از آن است که موقعیت ضعیف اجتماعی ـ اقتصادی خانواده، الگوهای تربیتی نادرست والدین و قرار گرفتن در جمع همسالان نابهنجار به شدت کودک را در معرض خطر بزهکاری و گرایش به مواد مخدر در آینده قرار می‌دهد. به همین دلیل مداخله مناسب در مسیر و مراحل رشد راهبرد اصلی پیشگیری رشد مدار است.^[۸۸]
گفتار سوم : پیشگیری از پدیده اعتیاد در قوانین ایران
در امر قانونگذاری هم، مقنّن اقدام به تصویب مقرّراتی در خصوص مواد مخدّر کرده که حقیقتاً حقوقدانان به درستی آنرا «سیاست جنایی افتراقی در قبال مبارزه با مواد مخدّر» نامیده اند که به مواردی از آنها اشاره می کنیم که همه این مسائل باعث تبعیض قائل شدن بین جان و مال و عرض و نسل و ناموس و حیثیت و شرف انسانها شده که طبق قانون اساسی باید از حقوق مساوی برخوردار باشند بدون اینکه دلایل عقلی این مسأله را توجیه نماید زیرا به نظر نمی رسد حیات یا آزادی افراد برپایه نوع اتهام انتسابی متفاوت باشد جان و آزادی متهم به قاچاق مواد مخدّر به همان اندازه ارزش دارد که جان و مال متهم به جرایم دیگر.
نقض اصول مربوط به قانونگذاری در امر مبارزه با مواد مخدر که مآلاً منجر به افزایش جرایم مواد مخدّر و اعتیاد و قاچاق و تولید و توزیع شده است به شرح زیر:
۱- طبق بند ۵ ماده ۱ قانون اصلاحی سال ۷۶ استعمال هر مقدار، هرگونه مواد مخدّر به هر شکل و به هر طریق جرم تلقی گردید