با توجه به مباحث نظری و پیشینه های مورد بررسی میتوان اذغان داشت که پژوهشهای انجام شده در زمینه هوش سازمانی بیشتر در سازمان های اداری و کمتر در کتابخانه انجام شده است، نتایج مختلف به دست آمده بیانگر رابطه معنی دار بین هر یک از مؤلفه های آن با متغیرهای مورد بررسی میباشد، شایان ذکر است در برخی از مؤلفه های هوش سازمانی ارتباط مثبت و معنیداری مشاهده نگردید و لازم است در سازمانها به این مؤلفهها توجه بیشتری مبذول نمایند. در پیشینههای انجام شده نیاز به ارتقاء هوش سازمانی در سازمانها مشاهده میگردد. در ارتباط با هوش سازمانی و خلاقیت نیز پژوهشها ارتباط مثبت و معنی داری را نشان دادهاند، به طوری که به ازای هر واحد افزایش یا کاهش در هوش سازمانی و مؤلفههای آن، خلاقیت نیز افزایش یا کاهش مییابد. از آنجا که تاکنون کمتر پژوهشی در ارتباط با هوش سازمانی کتابداران کتابخانهها انجام شده است، با توجه به اینکه کتابخانه ها بر مبنای اصول سلسله مراتب سازمانها اداره میشوند و دارای ویژگیهای یک سازمان میباشند، و از طرفی کتابخانههای دانشگاهی نیز به عنوان یک مرکز اطلاع رسانی پاسخگوی نیاز ذی نفعان خود میباشند، با عنایت به این مسئله که کتابداران نقش مهمی در ارائه خدمات مفید به کاربران، ایفا میکنند که به موفقیت کتابخانهها منجر می شود، بنابرین، تحلیل و تجزیه هوش سازمانی کتابداران و ارتباط آن با خلاقیت میتواند کمک مفیدی برای بهبود خدمات کتابخانه ها باشد.
۴۳
فصل سوم
روش تحقیق
-
- مقدمه
منظور از روش، مجموعه اقدامات و کلیه ابزار و مراحلی است که برای جمع آوری اطلاعات و کیفیت بررسی آن ها جهت وصول به یک هدف مورد استفاده قرار میگیرد. تحقیق نیز بررسی علمی و نظام یافته پدیدههای مختلف جهان با هدف پاسخگویی به یک یا چند مسئله یا دستیابی به راه حل یک یا چند مشکل تعریف شده است (محمد پور لیما، ۱۳۸۵، ص ۶۶-۶۴). برای یافتن بهترین ابزار و تکنیک گردآوری اطلاعات، بهترین روش آن است که با توجه به موضوع تحقیق و جامعه آماری، این ابزار را انتخاب کنیم. روش پژوهش حاضر از نظر نوع هدف کاربردی و از جهت ماهیت روش پیمایشی و همبستگی است .
-
- جامعه آماری و محیط پژوهش
منظور از جامعه آماری مجموعه معینی از افراد یا چیزهایی است که دارای صفت مشترک میباشند و محیط پژوهش مکانی است که جامعه آماری در آن استقرار دارد و محقق در آن مکانها پژوهش خود را انجام میدهد. جامعه آماری ما در این تحقیق کتابداران شاغل در کتابخانههای دانشگاهی شهر اهواز است که شامل: کتابخانههای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی جندی پور اهواز، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، دانشگاه پیام نور اهواز، مجتمع آموز عالی جهاد دانشگاهی اهواز، دانشگاه علمی کاربردی اهواز و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات خوزستان میباشد.
-
- حجم نمونه
نمونه گروهی از اعضای یک جامعه تعریف شده است که اطلاعات مورد نیاز پژوهشی به کمک آن حاصل میشود و نتایج پژوهش به آن انتقال داده می شود (دلاور، ۱۳۷۷، ص ۱۰۱). نمونهگیری میبایست مبتنی بر اهداف پژوهش باشد. از انواع روش های نمونهگیری می توان به روش نمونهگیری تصادفی، خوشهای، طبقهای، جامع، چند مرحلهای، نظامدار اشاره نمود. در این تحقیق از نمونهگیری جامع استفاده شده است. نمونه گیری جامع هنگامی مورد استفاده قرار میگیرد که تعداد نمونهها اندک باشد (خوی نژاد، ۱۳۸۷، ص ۳۳۵). در پژوهش حاضر به دلیل اینکه تعداد نمونه مورد مطالعه اندک میباشد، بنابراین کلیه کتابداران شاغل در کتابخانههای دانشگاهی شهر اهواز به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد و ابزار پژوهش در بین کلیه افراد جامعه آماری توزیع گردید . تعدادحجم نمونه در این پژوهش ۱۳۴ نفر میباشند. با توجه به اینکه برخی از کتابداران کتابخانه ها تمایلی به همکاری و تکمیل پرسشنامه از خود نشان ندادند، در نهایت تعداد ۱۰۵ پرسشنامه پر شده برابر با ۴/۷۸ دریافت گردید.
۴۵
-
- متغیر ها
هر صفت، ویژگی یا عنصر کمی و یا کیفی که در یک تحقیق تغییر پذیر باشد، به شرط آنکه بر خلاف عوامل ثابت تغییرکنند یا تغییر پذیر باشند متغیر میگویند ( ساروخانی، ۱۳۸۴،ص ۱۲۴-۱۲۳).
متغیرهای پیش بین: متغیر مستقل منظور متغیری است که از طریق آن متغیر وابسته تبیین یا پیشبینی میشود. این متغیر توسط پژوهشگر اندازه گیری، دستکاری یا انتخاب می شود تا تاثیر یا رابطه آن با متغیر دیگر اندازهگیری شود(دلاور، ۱۳۷۷، ص ۴۱). متغیرهای مستقل در این تحقیق عبارتند از: هوش سازمانی، چشم انداز راهبردی، سرنوشت مشترک، میل به تغییر، اتحاد و توافق، روحیه، کاربرد دانش و فشار عملکرد. اندازه گیری آن ها با توجه به پاسخ هایی که به پرسشهای مربوط به هر متغیر داده می شود نمره گذاری میشوند .
متغیر ملاک: متغیر وابسته متغیری است که مشاهده یا اندازهگیری میشود تا تاثیر متغیر مستقل بر آن معلوم و مشخص شود و عبارت است از وجه یا جنبهای از رفتار یک ارگانیزم ( دلاور، ۱۳۷۷، ص ۴۲). متغیر وابسته در این پژوهش خلاقیت است.
در اینجا مدل مفهومی بر اساس متغیرهای هوش سازمانی و مؤلفههای آن و خلاقیت به منظور نشان دادن ارتباط بین آن ها ترسیم گردید. همان طور که در مدل مفهومی مشاهده میشود هر هفت متغیر پیش بین به طور مستقیم میتوانند بر متغیر ملاک تاثیر بگذارند.
چشم انداز استراتژیک
سرنوشت مشترک
میل به تغییر
هوش سازمانی
اتحاد و توافق خلاقیت
روحیه
کاربرد دانش
فشار عملکرد
۴۶
-
- ابزار گردآوری اطلاعات
در دو فصل اول مطالعه کتابخانهای انجام شد و جهت تحلیل نظرات و دستیابی به ایدههای پژوهش روش میدانی که در آن از ابزار پرسشنامه استفاده میشود، به کار گرفته شد .
پدیدهها و متغیرهای مورد مطالعه به کمک ابزارهایی مورد سنجش و اندازه گیری قرار میگیرند، که از میان این ابزارها میتوان به روش مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و استفاده از مدارک واسناد اشاره نمود. پرسشنامه یکی رایجترین ابزارهای گردآوری دادههاست که جهت سنجش آگاهی، عملکرد، نگرش و حقایقی در باره افراد مورد استفاده قرار میگیرد. در این پژوهش برای گردآوری دادهها از دو پرسشنامه استاندارد هوش سازمانی و خلاقیت استفاده شده است.
“
