با توجه به اهمیت دو پارامتر هواشناسی دما و بارش در تعیین اقلیم منطقه و به جهت شناسایی موثرترین این دو پارامتر در یک منطقه از نمودار هایترگراف (شکل ۴-۱۸) استفاده می­ شود. عریض بودن نمودار نشان دهنده تغیرات شدید دما و طویل بوده نمودار نشان دهنده تغییرا ت شدید بارش می­باشد [۳۰]. نمودار هایترگراف استان کرمانشاه عریض بوده و نشان می­دهد که تغییرات دما ماه­های سال شدید بوده که نشان دهنده زمستانهای سرد و تابستانهای گرم در منطقه است. طویل بودن نمودار هایترگراف استان کرمانشاه نشان می­دهد که اکثر بارش استان در یک دوره اتفاق افتاده که با توجه به شکل (۴-۱۷) بیشتر بارش استان در فصل زمستان بوده و سهم بارش تابستانه کمتر از یک درصد است که نتایج آنالیز هایترگراف را تایید می­ کند.
شکل (۴-۱۷): نمودار درصد بارش فصلی استان کرمانشاه
شکل (۴-۱۸): نمودار هایترگراف استان کرمانشاه
پهنه بندی به روش دمارتن اصلاح شده
ضریب دمارتن از رابطه بین درجه حرارت و بارش سالانه بدست می ­آید. این ضریب مقدار خشکی مناطق را نشان می­دهدو مناطق را به شش اقلیم خشک، نیمه خشک، مدیترانه­ای، نیمه مرطوب، مرطوب و بسیار مرطوب تقسیم می­ کند [۳۰]. با بهره گرفتن از مقدار سالانه بارش و متوسط دمای سالانه در ۶۲۲ نقطه درونیابی شده مقدار ضریب خشکی دمارتن محاسبه و نقشه آن در شکل (۴-۱۹) ترسیم شد. با توجه به نقشه اقلیمی دمارتن استان کرمانشاه مشخص شد که کل شهرستان قصر شیرین دارای اقلیم خشک گرم است. شهرستانهای سرپل ذهاب، ثلاث، گیلان­غرب اقلیم نیمه خشک گرم، قسمت­ های از کرمانشاه، اسلام­آباد، جوانرود و پاوه اقلیم نیمه خشک معتدل دارند. بخش عمده دشت­های استان دارای اقلیم مدیترانه­ای معتدل می­باشند که نشان دهنده شرایط مناسب این مناطق برای کشاورزی است. بخش عمده شهرستانهای کنگاور، سنقر، صحنه، هرسین، دالاهو،جوانرود و پاوه اقلیم نیمه مرطوب و مرطوب سرد دارند. با مقایسه نقشه خطوط هم ارتفاع و ضریب خشکی دمارتن مشخص شد که تنها مناطق بسیار مرتفع در استان دارای اقلیم خیلی مرطوب سرد است همچنین اقلیم منطقه با توپوگرافی استان در ارتباط تنگاتنگی می­باشد.

شکل (۴-۱۹): پهنه بندی اقلیمی استان کرمانشاه به روش دمارتن اصلاح شده
طبقه بندی اقلیمی کوپن
سیستم طبقه بندی کوپن مورد قبول اکثر اقلیم شناسان می­باشد. این روش بر اساس رابطه بین بارندگی-مقدار و توزیع آن در طول سال و درجه حرارت استوار است. نقشه اقلیمی استان کرمانشاه به روش کوپن در شکل (۴-۲۰) آورده شده است. سه منطقه اقلیمی در استان کرمانشاه با روش کوپن مشخص شده که به شرح زیر می­باشد: ۱) اقلیم بیابانی: اقلیم بیابانی قسمت غربی استان را در بر می­گیرد که مطابقت زیادی با طبقه بندی اقلیمی به روش­های سلیانینوف و دمارتن دارد. این منطقه اقلیمی از سمت شرق با رشته کوه زاگرس در ارتباط بوده و ارتفاع این منطقه با توجه به نقشه توپوگرافی کمتر از هزار متر می­باشد. ۲) اقلیم استپ: بخش عمده استان کرمانشاه دارای اقلیم استپی بوده که ارتفاع آن از ۱۰۰۰ تا ۱۶۰۰ متر از سطح دریا متغیر می­باشد و می­توان نتیجه گرفت که بخش عمده دشت­های استان در این پهنه اقلیمی قرار دارند. اقلیم استپ بدست آمده با روش کوپن با اقلیم مدیترانه­ای با روش دومارتن و با بخش زیادی از اقلیم نیمه خشک ضعیف بدست آمده از روش سلیانینوف مطابقت دارد. ۳) اقلیم معتدل با تابستانهای خشک: اقلیم معتدل با تابستانهای خشک بیشتر مناطق مرتفع با ارتفاعی بیش از ۱۶۰۰ متر از سطح دریا را به خود اختصاص می­دهد. اقلیم معتدل با تابستانهای خشک با اقلیم نیمه مرطوب و مرطوب بدست آمده با روش دمارتن و سلیانینوف مطابقت دارد.
شکل (۴-۲۰): پهنه بندی اقلیمی به روش کوپن
انتخاب مناسبترین سری دادهای هواشناسی
قبل آنالیز پروکراستس چهار سری متغیر که با روش های مختلف انتخاب شده بودند با بهره گرفتن از آنالیز KMO مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج آنالیز KMO برای چهار سری متغیر در جدول (۴-۷) آورده شده است که مقدار KMO برای هر چهار سری ۹۸/۰ بدست آمده است که با توجه به جدول (۳-۱۵) نشان دهنده نحوه درست انتخاب متغیرها و همچنین تناسب عالی داده ­ها برای آنالیز تحلیل عاملی می­باشد [۷۰].
جهت تعیین مناسبترین سری پارامتر از بین چهار سری انتخاب شده از روش آقای کرزانوفسکی که در سال ۱۹۸۷ ارائه نمودند استفاده شد. روش کرزانوفسکی با معیاری به اسم پروکراستس سنجیده می­ شود و اساس آن تشابهات بین سری داده ­های اصلی (کل داده ­ها) و سری داده ­های انتخابی می­باشد. مقدار عددی معیار پروکراستس که برای سری پارامترهای مختلف منتخب بدست آمده و در جدول (۴-۷) نمایش داده شده است. مقادیر ضریب پروکراستس بدست آمده برای چهار سری داده اختلاف زیادی با هم ندارند و در واقع نتایج نشان می­دهد که هر چهار سری متغیر مناسب می­باشند، که با نتایج بدست آمده از آنالیز KMO مطابقت دارد. مقدار پروکراستس نشان می­دهد که مناسب­ترین پارامترها برای پهنه بندی اقلیمی پارامترها می­باشد که بر اساس پوشش گیاهی انتخاب می­شوند و در واقع حاکی از نقش اقلیم بر گسترش گونه­ های گیاهی دارد که با نتایج مقدم (۱۳۷۷)، هیل (۱۹۹۱)، کروسیفیکس (۲۰۰۵) و موریسون و ماریکرفت (۲۰۰۶) مطابقت دارد. با توجه به نتایج بدست آمده، سری متغیرهای که براساس رشد پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه انتخاب شده بودند با مقدار عددی۱۰^۳×۰۱۰۸/۱برای معیار پروکراستس که کمترین مقدار ضریب پروکراستس در بین چهار سری متغیر بوده و مقدار KMO، ۹۸/۰ به عنوان مناسبترین گروه داده ­ها جهت تحلیل عاملی و انجام آنالیزهای بعدی انتخاب می­ شود.
جدول (۴-۷): مقادیر KMO و ضریب پروکراستس برای چهار سری داده ­های انتخاب شده

تحلیل عاملی:
تحلیل عاملی باعث کاهش حجم داده ­ها و تعیین مهمترین متغیرهای مؤثر درشکل گیری پدیده ها است. پژوهش­های منابع طبیعی اغلب در عرصه مراتع وجنگل­ها صورت می­گیرد و شرایط محیط تحت کنترل پژوهشگر نیست، به همین خاطر معمولا پژوهشگر با تعدادی زیادی پارامتر مواجه می­باشد. درنتیجه برای کاهش حجم متغیرها می­توان ازتحلیل عاملی به عنوان یک روش مناسب استفاده کرد [۲۱]. همچنین یکی از مزایایی تحلیل عاملی عدم دخالت سلیقه­های شخص پژوهشگر در نتایج آنالیز می­باشد. داده ­های ورودی تحلیل عاملی در این تحقیق سری متغیرهای منتخب شده با روش کرزانوفسکی بوده که بر اساس پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه انتخاب شده بودند.
نمودار Scree plot که در شکل (۴-۲۱) نمایش داده شده است نماینگر پارامترهای ورودی و واریانس آنها می باشد. نقطه عطف تغیرات درصد ورایانس این نمودار در فاکتور شماره ۵ بوده در واقع چهار عامل اول بیشترین درصد واریانس و عامل­های بعدی درصد ناچیزی از واریانس را به خود اختصاص می­ دهند، بر همین اساس ۴ عامل اول را به عنوان ۴ عامل اصلی تعیین کننده اقلیم منطقه از بین ۱۰۶ پارامتر ورودی در آنالیز تحلیل عاملی در نظر گرفته شد جدول (۴-۹). این ۴ عامل مجموع ۱۶۸/۸۷ درصد کل واریانس متغیرهای ورودی را به خودشان اختصاص می­ دهند. همچنین ضریب همبستگی را براساس اینکه چه تعداد عامل مهم می­باشند تعیین می­کنیم که در این تحقیق ضریب همبستگی ۱/۰± انتخاب شد. درصد پراش و پراش تجمعی عامل­ها در جدول (۴-۸) آورده شده است.
جدول (۴-۸): درصد پراش اختصاص یافته به هر عامل

پیتردراکر

منبع دانش.

۱۹۹۴

شبکه ارتباطی دانش مدیریت

نخستین کنفرانس مدیریت دانش.

۱۹۹۴

شرکت بزرگ مشاوره

نخستین که سرویس های دانش مدیریت را به مشتری پیشنهاد کرد .

۱۹۹۵

استنفورد پال رومر

دانش به عنوان منبع بی پایان

۱۹۹۵

نوناکا و تاکوچی

کتاب شرکت دانش آفرین

۱۹۹۵

دروتی لئوناردبارتون

کتاب سرچشمه های دانش.

۱۹۹۶

انواع شرکت ها وشغل ها

انفجار پرسرو صدای الحاق ها و فعالیت ها .

ماخذ: کاویانی و نیازی ، ۱۳۸۶
واتسون (۲۰۰۲) در کتاب خود به سه مرحله مشخص در تمدن بشری و چهارمین مرحله ای که اخیراً مطرح شده است . اشاره می کند که عبارتند از عصر صنعت و عصر اطلاعات که در اواخر قرن بیستم آغاز شد. وی پیش بینی می نماید که قرن بیست ویکم شاهد توسعه جوامع بر مبنای ایده ها و خلاقیت باشد . وی پیتر دارکر، تافلر و سایرین نیز به طور ضمنی ظهور این پدیده را بشارت داده بودند (ویگ ، ۱۹۹۷). به طور خلاصه چهار عامل عمده در به بوجود آمدن این پدیده عبارتند از:

• • دگرگونی مدل کسب و کار صنعتی که سرمایه های یک سازمان اساساً سرمایه های قابل لمس و ملی بودند ( امکانات تولید ، ماشین ، زمین و حتی نیروی کار ارزان ) به سمت سازمان هایی که دارایی اصلی آنها غیرقابل لمس بوده و بادانش، خبرگی و توانایی برای خلاق سازی کارکنان آنها گره خورده است . از زمان که حرفه ها به این نتیجه رسیدند که باید به طریقی دارایی خود را ارزش گذاری و هزینه ها را کنترل نمایند، دوره ای آغاز شدکه امتیاز رقابتی بر خلق دانش و استفاده موثر از آن استوار گشت (سی نت ،۲۰۰۴).

• افزایش فوق العاده حجم اطلاعات ، ذخیره الکترونیکی آن و افزایش دسترسی به اطلاعات ، به طور کلی ارزش دانش را افزوده است ، زیرا فقط از طریق دانش است که این اطلاعات ارزش پیدا می کند ، دانش همچنین ارزش بالایی پیدا می کند . زیرا به اقدام نزدیک تر است . اطلاعات به خودی خود تصمیم ایجاد نمی کند ، بلکه تبدیل اطلاعات به دانش مبتنی بر انسان هاست که به تصمیم و بنابراین به اقدام می انجامد (ویگ ، ۱۹۹۷).

• تغییر هرم سنی جمعیت و ویژگی های جمعیت شناختی که فقط در منابع کمی به آن اشاره شده است . بسیاری از سازمان ها در یافته اند که حجم زیادی از دانش مهم آنها در آستانه بازنشستگی است . این آکاهی فزاینده وجود دارد که اگر اندازه گیری و اقدام مناسب انجام نشود ، قسمت عمده این دانش و خبرگی حیاتی به سادگی از سازمان خارج شود (سی نت ، ۲۰۰۴).

• تخصصی تر شدن فعالیت ها نیز ممکن است خطر از دست رفتن دانش سازمانی و خبرگی به واسطه انتقال یا اخراج کارکنان را به همراه داشته باشد (همان منابع ، ۲۰۰۴).

زمانی که سازمان ها به سرعت به فناوری روی آوردند ، تصور کردند که قدرت فوق العاده رایانه ، سیستم ها وبانک های اطلاعاتی پیشرفته می تواند بر کلیه مشکلات سازمانی فائق آید ، بنابراین بخش های فناوری اطلاعات مرکز فعالیت های مدیریت دانش بودند . اما وقتی خبرگی و دانش نهفته انسان ها مرکز توجه واقع شد ، سایر رشته ها و بخش ها نیز به تدریج درگیر شدند . در بدو امر به مدیریت دانش فقط از بعد فناوری نگاه می شد و آن رایک فناوری می پنداشتند . اما بتدریج سازمان ها دریافتند که برای استفاده واقعی از مهارت کارکنان ، چیزی ماورای مدیریت اطلاعات مورد نیاز است. انسان ها در مقابل ابزارهای چاپی یا الکترونیکی ، در مرکز توسعه ، اجرا و موفقیت مدیریت دانش قرار می گیرند و همین عامل انسانی وجه تمایز مدیریت دانش از مفاهیم مشابهی چون مدیریت اطلاعات است ( بلر و دیگران ، ۲۰۰۲).
باتوجه به مطالب فوق ، در عمل اهداف مدیریت دانش را می توان به صورت زیر خلاصه کرد : ایجاد انباره دانش ، ارتقای دارایی های دانشی ، بهینه سازی فضای دانشی و مدیریت دانش به عنوان یک دارایی (داونپورت ودیگران ،۱۹۹۸).
۲-۲-۱مفهوم مدیریت دانش
تاکنون تعاریف مختلفی از مدیریت دانش ارائه شده است . مدیریت دانش ناظر برمجموعه ای از فرایند هاست که طی آن جریان دانش در یک جامعه به صورت مستمر و فزاینده هدایت می شود (سانتوس ودیگران ،۲۰۰۴).

ج- محیط اجتماعی و فرهنگی : هر نوع بازاریابی باید به آداب و رسوم و فرهنگ حاکم توجه داشته باشد.
د- محیط فن‌آوری: عواملی مثل رایانه، دستگاه های خودپرداز، شبکه‌های ارتباطی و … در چگونگی بازاریابی مؤثر هستند (روحی، ۱۳۸۲).
۲-۶- مشتری :
مشتری شخص، اشخاص یا سازمانهایی هستند که با دیگری قرارداد می‌بندند تا او کالا یا خدمتی ارائه کند.
۲-۶-۱- مشتریان درون سازمانی و برون سازمانی :
دو گروه مشتری وجود دارد: درون سازمانی و برون سازمانی، مشتری برون سازمانی به شرکت سود می‌رساند. در حالی که مشتری درون سازمانی ارزش افزوده را بالا می‌برد.
در زنجیره ارزش، هر شخص یا فرایند (برای شخص) یا فرایند بعدی به صورت یک مشتری درمی‌آید (روستا و دیگران، ۱۳۸۰).

۲-۶-۲- طبقه‌بندی مشتریان :
از لحاظ روان شناسی مشتریان به ۴ طبقه دسته‌بندی می‌شود:
الف) مشتریان وفادار: مشتریانی که کالای و خدمات شرکت را کاملاً بهتر از کالای و خدمات رقیب می‌دانند.
ب) مشتریان نسبتاً وفادار: مشتریانی که کالای و خدمات شرکت را کمی بهتر از کالا و خدمات رقیب می‌دانند.
ج) مشتریان بی‌وفا: مشتریانی که کالای و خدمات شرکت را بهتر از کالا و خدمات رقیب نمی‌دانند.
د) مشتریان وفادار رقیب: مشتریانی که کالا و خدمات رقیب را کاملاً بهتر از کالا و خدمات شرکت می‌دانند.
نکته مهم دیگر در زمین الویت‌گذاری مشتریان با توجه به «جاذبه مشتری» است. جاذبه مشتری باید از ۴ جنبه مورد بررسی قرارگیرد:

• • کسب و کار مشتری

• • محصول مشتری

• • رقابت در کسب و کار مشتری

• • پتانسیل سودآوری

مشتریان اصلی و کلیدی بانک به دلایل زیر به بانک مراجعه می‌کنند:

• • سپرده‌گذاری

• • گشایش اعتبار اسنادی

• • گرفتن وام

• • استفاده از خدمات خاص و ویژه

• • دسترسی به پول نقد

• • امنیت دارایی

• • جابجایی پول

• • پرداخت‌های معوق (روستا و دیگران، ۱۳۸۰)

۲-۶-۳- مفهوم جدید خدمت به مشتریان :
مفهوم خدمت به مشتریان شامل تعاریف جدید شده است که فقط بخش کوچکی در ساختمان مرکزی سازمان به ارائه خدمات اختصاص ندارد، بلکه کل سازمان از مدیران عالی تا کارکنان عادی، همگی در برآورده ساختن نیازهای مشتریان موجود و بالقوه نقشی برعهده دارند. حتی اگر فردی در موقعیتی نباشد که به طور مستقیم از مشتری حمایت کند، می‌تواند از کارمندانی که به مشتریان خدمت می‌کنند پشتیبانی کند. براساس این نگرش، خدمت به مشتریان شامل کلیه اموری است که شرکت به منظور جلب رضایت مشتریان و کمک به آن‌ها برای دریافت بیشتری ارزش از خدماتی که خریداری کرده‌اند انجام می‌دهد. این تعریف جامع همه چیز را در بر می‌گیرد. هر چیزی که اضافه بر خدمت هسته‌ای عرضه و موجب تفکیک آن از خدمات رقبا می‌شود خدمت به مشتریان می‌گردد.
۲-۶-۴- خلق ارزش برای مشتری:
اگرچه اهمیت ارزش مشتری به طور گسترده‌ای مورد توجه قرار گرفته اما از آنجا که تحقیقات در رابطه با مفهوم مشتری به گونه‌های تخصصی صورت گرفته هیچ تعریف واضحی از آن وجود ندارد. مطالعات اخیر در رابطه با تأثیرات استراتژی‌های بازاریابی، بحث می‌کند که ارزش با توجه به کیفیت محصول، قیمت آن و نیز انتظارات مشتریان تعیین می‌گردد. زیتامل^[۳۱] (۱۹۸۸) ارزش را ارزیابی کلی مشتری از میزان مطلوبیت یک محصول بر مبنای ادراک وی از آنچه دریافته کرده در ازای آنچه پرداخت کرده تعریف می‌کند. دادز^[۳۲] و همکاران (۱۹۹۱)، بحث می‌کند که ادراک خریدار از ارزش، رابطه بین کیفیت یا منافعی که در محصول دریافت می‌کند و ارزش‌های از دست رفته‌ای که در پرداخت قیمت محصول درک می‌کند را نشان می‌دهد. (فتحیان و دیگران، ۱۳۸۸).
گال^[۳۳] (۱۹۹۴)، ارزش را کیفیت ادراک شده بازار که مطابق با قیمت محصول است در نظر می‌گیرد. گودستین^[۳۴] و باتز^[۳۵] (۱۹۹۶)، ارزش را قید و بند احساسی ایجاد شده بین یک مشتری و یک تولید کننده، پس از اینکه مشتری کالا یا خدمتی را که توسط آن عرضه کننده تولید گردیده را مصرف کرد تعریف می‌کند. (همان منبع)
وودراف^[۳۶] (۱۹۹۷)، ارزش مشتری را ترجیح (الویت) درک شده‌ی مشتری و ارزیابی محصول، عملکرد و ویژگی‌های محصول و نتایج و پیامدهای استفاده از آن برحسب اهداف و مقاصد مشتری، تعریف می‌کند. اگرچه این دیدگاه‌ها متفاوتند واضح است که در رابطه با آنها در برخی حوزه‌ها اجماع وجود دارد (عبدالوند، ۱۳۸۷).
ارزش مشتری با بکارگیری محصولات یا خدمات معین مرتبط است و مقوله‌ای است که توسط مشتریان درک می‌شود. بعلاوه، این فرآیندهای ادراکی دربرگیرنده روابط بین آنچه مشتریان دریافت می‌کنند (از جمله کیفیت، منافع، مطلوبیت یا کاربرد) و آنچه ارزش از دست رفته می‌پندارند (از جمله قیمت، هزینه فرصت، هزینه‌های حفظ مشتریان و آموزش آنان) می‌باشد. بنابراین در رابطه با مفهوم ارزش به دو دیدگاه می‌رسیم:

• • دید
    گاهی که ارزش مشتری را بر حسب اجزای گرفته‌ها (منافع) در ازای داده‌ها (ارزش های از دست رفته) تعریف می‌کند.

• • دیدگاهی که ارزش ادراک شده را فقط شامل منافع کسب شده توسط مشتریان می‌داند. پیروان دیدگاه اول معتقدند ارزش مشتری از ادراکات، ترجیحات و ارزیبای‌های مشتریان ناشی می‌شود و هر یک از ملاحظات مشتری نیز بایستی جز این فاکتورها به حساب آید.

همچنین دو رهیافت مکمل در زمینه سنجش و ارزیابی ارزش وجود دارد:
رهیافت اول در جستجوی ارزش دریافت شده به وسیله مشتریان کالاها و خدمات سازمان است. وقتی این ارزش بهتر و بالاتر از ارزش پیشنهادی رقبای سازمان باشد، فرصت موفقیت و حفظ موقعیتی رقابتی سازمان در بازار فراهم می‌شود.
رهیافت دوم به سنجش ارزشی می‌پردازد که یک مشتری یا گروهی از مشتریان به سازمان می‌رسانند. در اینجا سازمان به صورت مداوم و جدی به ارتقا و حفظ مشتریان با ارزش خود می‌پردازد تا انگیزه‌ی خرید مجدد و وفاداری آنان را افزایش دهد و تلاش می‌کند مشتریان با ارزش کمتر یا به عبارتی مشتریانی ک میزان هزینه صرف شده برای آنان بیش از منافع حاصل از مبادله با ایشان است را نیز به گروه‌های بالاتری از ارزش سوق دهد (حسینی و دیگران، ۱۳۸۹).

در هر روز. (۵ مورد و شاهد زوجی )
۱ روز: LPS بر NO در زخم موش­ها اثر بخشی معنادار دارد (p-value<0.001).
۲ روز: LPS بر NO در زخم موش­ها اثر بخشی معنادار دارد (p-value<0.001).
۳ روز: LPS بر NO در زخم موش­ها اثر بخشی معنادار دارد (p-value<0.001).
۷ روز: LPS بر NO در زخم موش­ها اثر بخشی معنادار دارد (p-value<0.000).
نمودار ۴-۱۳٫ بررسی میزان اثر LPS بر فعالیت NO پس از ۱، ۲، ۳ و ۷ روز بعد از اجرای الگوی زخم
۴-۱۲٫ ارتباط اثر LPS بر H₂O₂ در زخم موش­ها در روزهای مختلف (مطالعه مورد- شاهدی)
با بهره گرفتن از آزمون آماری t زوجی اثربخشی LPS بر موش­ها بررسی گردید.
در هر روز. (۵ مورد و ۵ شاهد)
۱ روز: LPS بر H₂O₂در زخم موش­ها اثر بخشی معنادار دارد (p-value=0.019).
۲ روز: LPS بر H₂O₂ در زخم موش­ها اثر بخشی معنادار دارد (p-value<0.001).
۳ روز: LPS بر H₂O₂ در زخم موش­ها اثر بخشی معنادار ندارد (p-value=0.746).
۷ روز: LPS بر H₂O₂ در زخم موش­ها اثربخشی معنادار ندارد (p-value=0.162).
نمودار ۴-۱۴٫ بررسی میزان اثر LPS بر فعالیت H₂O₂پس از ۱، ۲، ۳ و ۷ روز بعد از اجرای الگوی زخم
۴-۱۳٫ ارتباط اثر LPS بر COX-2 در زخم موش­ها در روزهای مختلف (مطالعه مورد- شاهدی)
با بهره گرفتن از آزمون آماری t زوجی اثر بخشی LPS بر موش­ها بررسی گردید.
در هر روز. (۵ مورد و ۵ شاهد)
نمودار ۴-۱۵٫ بررسی میزان اثر LPS بر فعالیت COX-2 پس از ۱، ۲، ۳ و ۷ روز بعد از اجرای الگوی زخم
در بررسی اثر بخشی LPS از آزمون آماری t مستقل استفاده شد. برای این منظور، تمامی ‌مشاهدات تیمار صرف نظر از دوز استفاده شده در گروه تیمار قرار گرفته و مشاهدات گروه کنترل مواردی بودند که LPS به آنها اثر داده نشده بود.

در بررسی اثر بخشی دوز LPS از آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شد. برای این منظور، تمامی‌مشاهدات تیمار بر اساس دوز استفاده شده در گروه ­های مختلف قرار گرفتند. در بررسی اثر LPS بر آنزیم­ها در زخم موش­ها از آزمون آماری t زوجی استفاده شد.
هنگامی‌که اثر LPS بر فیبروبلاست را بلافاصله بررسی می­نماییم، اثر بخشی آن و مقدار دوز آن ۲۴ ساعت و ۴۸ ساعت بعد از اثر، بر میزان تکثیر فیبروبلاست معنادار نیستند. اما هنگامی‌ که ۷۲ ساعت از اثر LPS گذشته باشد، اثر آن معنادار بوده و مقدار دوز آن نیز معنادار بوده و در حالت ۱ میکروگرم (حالت شماره ۷) بیشترین میزان افزایش در تکثیر فیبروبلاست‌ها را داشته است.
هنگامی‌ که اثر LPS بر فیبروبلاست را با فاصله یک روز بررسی می­نماییم، اثر بخشی آن و مقدار دوز آن ۲۴ ساعت و ۴۸ ساعت و ۷۲ ساعت بعد از اثر، بر میزان تکثیر فیبروبلاست معنادار نیستند. اما مقدار دوز LPS در این زمان­ها معنادار است؛ در ۲۴ ساعت حالت ۳۱٫۶ میکروگرم (حالت شماره ۴) بیشترین میزان اثر بر افزایش تکثیر را داشته، در ۴۸ ساعت حالت ۳٫۱۶ میکروگرم (حالت شماره ۶) بیشترین میزان اثر بر تکثیر را داشته، در ۷۲ ساعت حالت ۱۰۰نانوگرم (حالت شماره ۹) بیشترین میزان اثر بر تکثیر را داشته است.
هنگامی‌که اثر LPS بر فیبروبلاست را بلافاصله بررسی می­نماییم، اثر بخشی LPS بر NO در حالت ۴۸ ساعت بعد از اثر LPS معنادار نبوده، اما میزان دوز آن بر NO معنادار است. دوز ۱۰۰ میکروگرم بیشترین میزان اثر بر افزایش NO را داشته است. علت معنادار نبودن اثر کلی LPS بر NO می ­تواند در این باشد که هنگام بررسی اثر LPS، تمامی‌دوزهای LPS را در مقابل گروه شاهد سنجیده­ایم، تغییرپذیری بالای میزان NO در مجموع گروه موارد باعث عدم وجود معناداری شده است. در حالت ۷۲ ساعت بعد از اثر LPS تفاوت معنادار بوده، همچنین میزان دوز آن بر NO معنادار است. دوز ۱۰۰ میکروگرم بیشترین میزان افزایش در NO را داشته است.
هنگامی‌که اثر LPS بر فیبروبلاست را به فاصله یک روز بررسی می­نماییم، اثر بخشی آن بر NO در حالت ۲۴ ساعت و ۴۸ ساعت بعد از اثر LPS معنادار نبوده، اما میزان دوز آن بر این NO معنادار است. در ۲۴ ساعت و ۴۸ ساعت بعد از اثر LPS، دوز ۱۰۰ میکروگرم بیشترین میزان افزایش در NO را داشته است. مجدداً علت معنادار نبودن اثر کلی LPS می ­تواند در این باشد که هنگام بررسی اثر LPS، تمامی‌ دوزهای آن را در مقابل گروه شاهد سنجیده­ایم، تغییرپذیری بالای میزان NO در مجموع گروه موارد باعث عدم وجود معناداری شده است.
هنگامی‌که اثر LPS بر فیبروبلاست را بلافاصله بررسی می­نماییم، اثر بخشی آن بر H₂O₂ در حالت ۴۸ ساعت بعد از اثر LPS معنادار نبوده، اما میزان دوز آن بر H₂O₂ معنادار است. دوز ۱ میکروگرم بیشترین میزان افزایش در این آنزیم را داشته است. علت معنادار نبودن اثر کلی LPS می ­تواند در این باشد که هنگام بررسی اثر LPS، تمامی‌دوزهای آن را در مقابل گروه شاهد سنجیده­ایم، تغییرپذیری بالای میزان H₂O₂ در مجموع گروه موارد باعث عدم وجود معناداری شده است. در حالت ۷۲ ساعت بعد از اثر LPS معنادار بوده، همچنین میزان دوز آن بر H₂O₂ معنادار است. دوز ۱۰ و ۰٫۱ میکرو گرم بیشترین میزان افزایش در H₂O₂ را داشته است.
هنگامی‌که اثر LPS بر فیبروبلاست را به فاصله یک روز بررسی می­نماییم، اثر بخشی آن بر H₂O₂ در حالت ۲۴ ساعت و ۴۸ ساعت بعد از اثر معنادار نبوده، اما میزان دوز آن بر H₂O₂ معنادار است. در ۲۴ ساعت و ۴۸ ساعت بعد از اثر LPS، به ترتیب دوز­های ۱ و ۰٫۱ میکروگرم بیشترین میزان افزایش در این H₂O₂ را داشته است. مجدداً علت معنادار نبودن اثر کلی LPS می‌تواند در این باشد که هنگام بررسی اثر آن، تمامی‌دوزهای آن را در مقابل گروه شاهد سنجیده­ایم، تغییرپذیری بالای میزان H₂O₂ در مجموع گروه موارد باعث عدم وجود معناداری شده است. (البته در این حالت در گروه کنترل بیشترین افزایش H₂O₂ وجود داشته!)
هنگامی ‌که اثر LPS بر فیبروبلاست را بلافاصله بررسی می­نماییم، اثر بخشی LPS بر COX در حالت ۴۸ ساعت و ۷۲ ساعت بعد از اثر LPS معنادار نبوده، اما میزان دوز آن بر COX معنادار است. در ۲۴ ساعت و ۴۸ ساعت بعد از اثر LPS، به ترتیب دوز­های ۱ و ۱۰۰ میکروگرم بیشترین میزان افزایش در COX را داشته است. علت معنادار نبودن اثر کلی LPS می ­تواند در این باشد که هنگام بررسی اثر LPS، تمامی‌دوزهای آن را در مقابل گروه شاهد سنجیده­ایم، تغییرپذیری بالای میزان COX در مجموع گروه موارد باعث عدم وجود معناداری شده است.
هنگامی‌ که اثر LPS بر فیبروبلاست را به فاصله یک روز بررسی می­نماییم، اثر بخشی LPS بر COX در حالت ۲۴ ساعت و ۴۸ ساعت بعد از اثر معنادار نبوده، اما میزان دوز آن بر COX معنادار است. در ۲۴ ساعت و ۴۸ ساعت بعد از اثر LPS، به ترتیب دوز­های ۱۰۰ و ۱۰۰ میکروگرم بیشترین میزان افزایش در COX را داشته است. مجدداً علت معنادار نبودن اثر کلی LPS می ­تواند در این باشد که هنگام بررسی اثر LPS، تمامی‌دوزهای LPS را در مقابل گروه شاهد سنجیده­ایم، تغییرپذیری بالای میزان COX در مجموع گروه موارد باعث عدم وجود معناداری شده است.
در بررسی اثر LPS بر NO در زخم­ موش­ها، در حالت کلی، زمانی که دو گروه شاهد و تیمار را صرف نظر از روز ترکیب می­نماییم، میزان آنزیم در این دو گروه تفاوت معنادار نداشت. اما با در نظر گرفتن روزها این تفاوت معنادار در روزهای ۱ و ۷ وجود داشت. بنابراین به نظر می­رسد که اثر LPS بر NO بعد از روز ۷، تفاوت معنادار بیشتری دارد.
در بررسی اثر LPS بر H₂O₂ در زخم­ موش­ها، در حالت کلی، زمانی که دو گروه شاهد و تیمار را صرف نظر از روز ترکیب می­نماییم، میزان آنزیم در این دو گروه تفاوت معنادار داشت. همچنین با در نظر گرفتن روزها این تفاوت معنادار در تمامی‌روزهای ۱، ۲، ۳ و ۷ وجود دارد. بنابراین به نظر می­رسد که اثر LPS بر H₂O₂ صرف نظر از روز، تفاوت معنادار دارد.
۴-۱۵٫ نتایج نمونه‌های پاتولوژی
زخم‌هایی که با لیپوپلی ساکارید (۱۰۰µg) مورد تیمار قرار گرفته بودند، میزان ترشح نسبتاً بالایی از سلول‌های التهابی را نشان دادند. همچنین لایه اپیتلیوم گروه تیمار در مقایسه با گروه شاهد، لایه نسبتاً ضخیم‌تری در بررسی‌های پاتولوژیک نشان داد. میزان NO، H₂O₂ و COX-2 گروه تیمار در تست‌های بیوشیمیایی بالاتر بود (p-value<0.001). نتایج بیانگر این مطلب بودند که LPS توانایی افزایش فاز التهابی ترمیم زخم با افزایش بیان میانجی‌ها دارد.
در روز‌های ۱ و ۲ بعد از زخم، بین گروه‌های شاهد و تیمار تفاوت معناداری یافت نشد. هر دو گروه لایه اپیتلیوم ناقص و نازک با تعداد کمی‌ رگ در آن نواحی داشتند. در روز سوم زخم، زخم‌های گروه تیمار در مقایسه با گروه شاهد، سلول‌های التهابی بیشتر با فیبروبلاست‌ها را نشان داد که لایه اپیتلیوم نسبتاً ضخیم‌تری نیز داشتند. در روز هفتم زخم، زخم‌های هر دو گروه ترمیم یافته بودند.
همان طور که در عکس‌های پاتولوژیکی زیر مشاهده می‌شود، نمونه‌هایی که از بافت‌های گروه‌های شاهد و تیمار تهیه شده‌اند گویای موارد فوق می‌باشند. عکس‌های سمت راست (A) نمونه‌هایی از گروه تیمار و عکس‌های سمت چپ (B) نمونه‌هایی از گروه شاهد هستند:

A
B
A

B
A
B
A

A
B
A
شکل ۴-۱٫ عکس های حاصل از نمونه های پاتولوژیک. عکس‌های سمت راست (A) نمونه‌هایی از گروه تیمار و عکس‌های سمت چپ (B) نمونه‌هایی از گروه شاهد هستند.
جدول ۴-۱٫ نتایج حاصل از بررسی های پاتولوژیک لام های تهیه شده از بافت زخم

شما نمی‌توانید موارد درون زباله‌دان را ویرایش کنید. مورد را به بیرون از زباله‌دان منتقل و سپس آن را ویرایش کنید.