یک بردار N×۱ شامل اعداد ثابت می‌باشد، که وزنهای مجموعه مرجع را نشان می‌دهد. مقادیر اسکالر بدست آمده برای   کارایی بنگاهها خواهد بود که شرط   را تامین می کند. در رابطه فوق اولین قید بیان می‌دارد که آیا مقادیر واقعی محصول تولید شده توسط بنگاه iام با بهره گرفتن از عوامل تولید مورد استفاده، می‌تواند بیش از این باشد؟ محدودیت دوم دلالت بر این دارد که عوامل تولیدی که توسط بنگاه iام به کار می‌روند، حداقل بایستی به اندازه عوامل به کار رفته توسط بنگاه مرجع باشند. مدل برنامه ریزی خطی لازم است N بار و هر مرتبه برای یکی از بنگاهها حل شود. در نتیجه میزان کارایی (   ) برای هر بنگاه بدست خواهد آمد. اگر   باشد، نشان‌دهنده نقطه‌ای روی منحنی هم‌مقدار تولید و یا تابع تولید مرزی است و بنابراین طبق نظریه فارل، بنگاه دارای کارایی نسبی صد درصد می‌باشد.

۳-۶-۲-عامل تولید و محصول اضافی^[۳۸] (مازاد)
منحنی هممقداری تولید و یا تابع تولید مرزی ناپارامتریک که به صورت خط شکسته برای بنگاههای کارا به دست میآید، ممکن است در اندازه گیری کارایی مشکلاتی ایجاد نماید. مشکل مربوط به نقاطی است که در بخشی از منحنی به صورت موازی با محورها قرار میگیرد. برای درک بیشتر این مشکل، به (نمودار ۳-۲)مراجعه کنید. در این شکل، بنگاهها ترکیبی از دو عامل تولید X₁ و X₂ را به کار میبرند. C و D دو بنگاه کارا و A و B غیر کارا هستند. طبق تعریف فارل، کارایی فنی برای هر یک از نقاط A و B به ترتیب با نسبت های  و  قابل محاسبه میباشد.
این سؤال مطرح است که آیا   با وجود آنکه از عامل تولید X₂ به اندازه   بیشتر از بنگاه C استفاده نموده، ولی تولیدی معادل بنگاه C ارائه مینماید، هر چند بر روی منحنی هممقداری تولید قرار گرفته، هنوز نقطه کارایی است؟. این مشکل در ادبیات کارایی به نام مازاد عامل تولید^[۳۹] معروف است. اگر مدلی را بر مبنای حداکثرسازی محصول در نظر بگیریم، میتواند مشکلی به نام مازاد محصول^[۴۰] ظاهر شود. توجه داشته باشید برای هر بنگاه، مازاد محصول در صورتی برابر صفر خواهد بود، که   و مازاد عامل تولید در صورتی برابر صفر خواهد بود که   باشد (با مفروض بودن مقادیر   و   ).
در نمودار (۳-۲)،   نشان دهنده استفاده بیش از نیاز از عامل تولید X₂ میباشد. زمانی که حالت مازاد عامل تولید و یا محصول وجود داشته باشد، راهحلی برای برنامهریزیخطی مورد نظر پیشنهاد شده تا به وسیله آن بتوان با حداکثر نمودن مجموع مازادها و نقاط ناکارا، از یک نقطه ناکارا (مثل   ) به یک نقطه کارا (مثل C) دست یافت.
برنامه ریزی خطی مورد نظر به صورت زیر نشان داده میشود:

St.

(۳-۶)

,   ,

نمودار (۳-۲) اندازه گیری کارایی و مازاد عامل تولید
در این مدل OS بردار M×۱ مازاد محصول و IS بردار K×۱ مازاد عوامل تولید میباشد که از نقاط کارا فاصله دارند. M₁ و K₁ بردارهای M×۱ و K×۱ محصول و عوامل تولید میباشند (علامت   ترانسپوز این بردارها را نشان میدهد). در واقع مدل فوق، تنظیم مدل برنامهریزیخطی برای مرحله دوم است و باید توجه داشت که در برنامهریزیخطی مرحله دوم (معادله(۳-۱۴))،   متغیر نیست بلکه از برنامهریزیخطی مرحله اول (معادله Error! Reference source not found.)) به دست آمده و در اینجا استفاده میشود.
باید توجه نمود که این برنامه ریزی خطی (مرحله دوم) نیز باید برای هر یک از N بنگاه حل شود. این راهحل نیز مشکل را کاملاً برطرف ننموده و هنوز دو نقص وجود دارد:
اولین و واضحترین نقص این است که مجموع مازادها را بجای حداقل نمودن، حداکثر مینماییم. بنابراین به نزدیکترین نقطه کارا نخواهیم رسید بلکه دورترین نقطه کارا به دست خواهد آمد. مشکل مهم دیگر این است که با تغییر واحد اندازه گیری، جوابهای متفاوتی به دست خواهد آمد. مثلاً با تغییر واحد از کیلوگرم به تن، دو جواب مختلف خواهیم داشت. بنابراین با تغییر واحدها، نقاط کارایی متفاوتی به دست خواهد آمد.
لازم به ذکر است که در مطالعات تجربی معمولا از مرحله اول برنامهریزیخطی (معادله Error! Reference source not found.)) استفاده شده و مقدار معمولی کارایی (   ) و همچنین هر مقدار غیر صفر مازاد (Slack)، برای عامل تولید و یا محصول گزارش میشود.

و

(۳-۷)

با این حال یکی از نرمافزارهای اندازه گیری کارایی و بهره وری DEAP میباشد که سه انتخاب در اختیار استفادهکنندگان قرار میدهد که عبارتند از:
روش یک مرحلهای DEA، که شامل برنامهریزیخطی معادله (۳-۹)و محاسبه کارایی (   ) و ارائه مازادها میباشد.
روش دو مرحلهای DEA، که در آن حل برنامهریزیخطی با توجه به معادلات (۳-۹)و (۳-۱۴) انجام میپذیرد.
روش چند مرحلهای DEA، که در این روش برای رسیدن به نقطه کارا از سری برنامهریزیخطی (چند مرحله برنامهریزیخطی) برای به دست آوردن نقطه مورد نظرِ کارا استفاده مینماییم.
راهحل سوم موجب میشود تا نقاط کارای مشخص شده مستقل از واحدهای اندازه گیری باشند. در نتیجه استفاده از روش چند مرحلهای در مطالعات تجربی توصیه میشود.
قابل ذکر است که توجه بیش از حد به مشکل مازادها ضرورتی نداشته و چنانچه نمونه های بسیار زیادی (بنگاهها) در دسترس باشند، عملاً این مشکل بروز نخواهد کرد. از طرف دیگر استدلال میشود که این مازادها در عدم کارایی تخصیصی ملحوظ میباشند.
بنابراین برای تحلیل کارایی فنی (   ) منطقی است که تنها به نتایج مربوط به برنامهریزیخطی DEA در مرحله اول تمرکز شود.
۳-۶-۳-مجموعه مرجع^[۴۱]

مساحت اماکن فرهنگی ۱۴۶۴ متر مربع از کل مساحت می‌باشد وسرانه‌ی آن برای هر نفر ۶/۲ متر مربع است. و یک درصد از فضاهای روستایی را به خود اختصاص داده است.

این کاربری ۱۴۷۹ متر مربع از کل مساحت (یعنی ۵/۰ %)را به خود اختصاص داده است و سرانه‌ی آن ۶/۲ متر مربع به ازای هر نفر می‌باشد.

کاربری اداری و انتظامی
فضای اداری در روستا برابر ۳۹۴۹ متر مربع است که سرانه‌ی آن برای هر فرد برابر ۹/۶ متر مربع می‌باشد. و یک درصد از اراضی روستایی را در بر می گیرد
مرکز انتظامی دارای مساحتی معادل ۱۳۳۱ متر مربع می‌باشند و سرانه‌ی آن برای هر فرد ۳/۲ متر مربع است. و ۵/۰ درصد از اراضی روستایی را در بر می گیرد.

تاسیسات و تجهیزات
مساحت این کاربری بالغ بر ۴۸۹ متر مربع است و سرانه‌ی آن معادل ۹/۰ متر مربع برای هر نفر می‌باشد. و ۲/۰ درصد از کل کاربری های روستایی را شامل می شود.

کاربری بهداشتی
از کل مساحت ۱۳۸ متر مربع آن به کاربری بهداشتی اختصاص یافته است وسرانه آن برابر ۲/۰ متر مربع می‌باشد. و ۰۵/۰ درصد از اراضی سطح روستا را اشغال نموده است.
کاربری درمانی
سرانه‌ی کاربری های در مانی برابر با ۷/۱ متر مربع می‌باشد که مساحتی در حدود ۹۴۳ متر مربع در حدود ۳/۰ درصد از سطح روستارا در بر گرفته است.

کاربری صنعتی- کارگاهی
این نوع کاربری ۶۳۸ مترمربع از کل فضای را به خود اختصاص می‌دهد و سرانه‌ی آن ۱/۱ مترمربع است که ۲/۰ درصد از کل اراضی را در برمی‌گیرد.

کاربری حمل و نقل و انبار
۱۴۵۶ متر مربع از کل فضای به این نوع کاربری تعلق دارد. سرانه‌ی آن برای هر نفر ۶/۲ متر مربع است که ۵/۰ درصد از کل اراضی را شامل می‌گردد.

کاربری پایانه
۳۷ مترمربع از کل مساحت به این کاربری تعلق دارد و سرانه آن معادل ۱/۰ مترمربع به ازای هر فرد می‌باشد. این کاربری ۰۱/۰ درصد از کل مساحت را شامل می‌گردد.

کاربری ورزشی
۱۳۱ مترمربع از کل مساحت به این کاربری تعلق دارد و سرانه آن معادل ۲/۰ مترمربع به ازای هر فرد می‌باشد. این کاربری ۰۵/۰ درصد از کل مساحت را شامل می‌گردد.

کاربری دامداری
۱۱۹۳۳ متر مربع مربوط به مساحت فضای سبز می‌باشد. سرانه‌ی این کاربری ۹/۲۰ متر مربع می‌باشد. و ۱/۴ درصد کاربری های روستایی را در بر می گیرد.

کاربری زراعی
این کاربری ۴/۹ درصد از کل را شامل می‌گردد و مساحت آن برابر با ۲۷۳۳۳ متر مربع است. همچنین سرانه‌ی آن ۴۸ متر مربع می‌باشد.

کاربری بافی

Probability
q_i

Desired
Reliability
DR

Sink
ID

شکل ‏۳‑۲ : ساختار Rreq

Request
ID

Source
ID

Sender
ID

Sink
ID

Coding
ratio

شکل ‏۳‑۳ : ساختار Rrep
هر گره میانی بعد از دریافت Rreq تغییرات زیر را اعمال می­ کند:
Sender ID را تغییر می­دهد.
گره میانی مقدار این فیلد را با ID خود مقداردهی می­ کند.
فیلد EL را بروز رسانی می­ کند.
پروتکل RFTM از اطلاعاتی که از لایه­ های پایین بازخورد^[۷۸] می­ شود استفاده می­ کند، لایه MAC اطلاعات انرژی را برای لایه شبکه فراهم می­ کند، گره­های میانی با دریافت Rreq انرژی باقی­مانده^[۷۹] خود را با مقدار موجود در فیلد EL مقایسه می­ کند اگر مقدار EL کمتر یا مساوی با مقدار انرژی باقیمانده در این گره باشد مقدار فیلد EL هیچ تغییری نمی­کند در غیر این صورت مقدار انرژی باقیمانده در این گره در فیلد EL قرار می­گیرد. در نتیجه هنگامی که چاهک بسته Rreq را دریافت می­ کند مقدار فیلد EL برابر حداقل انرژی موجود روی مسیر مورد نظر می­باشد.

بروز رسانی فیلد q_i
در شبکه ­های حسگر بی­سیم، لینک­های بی­سیم می­توانند دلائل اصلی خطا باشند اگر تعداد گام‌ها از منبع به چاهک زیاد باشد احتمال دریافت بسته­ها توسط چاهک کم می­ شود. در پروتکل RFTM هر گره کیفیت لینک­های همسایه­هایش را می­داند که این احتمال اینکه یک تکه با موفقیت روی لینک انتقال داده شود را تعیین می­ کند. گره­های میانی لینک­هائی که احتمال موفقیت آن بالاتر است و به تبع گره­ی متصل به لینک انتخابی را برای ادامه این مسیر انتخاب می­ کند البته در صورتی که گره بعدی قبلاً به مسیری با شماره شناسائی (منظور Request ID) یکسان اختصاص داده نشده باشد.
بعد از انتخاب لینک مورد نظر مقدار فیلد q_i در بستهRreq در احتمال موفقیت لینک انتخابی ضرب می­ شود و نتیجه به عنوان مقدار جدید در فیلد q_i قرار می­گیرد. به عبارت دیگر بسته Rreq به هر گره­ای که می­رسد بیانگر حاصل ضرب احتمال موفقیت لینک­های قبلی روی این مسیر است. اگر احتمال موفقیت هر لینک برابر q باشد احتمال موفقیت هر مسیر برابر است با
(۳-۲)
می­باشد که q_k بیانگر احتمال موفقیت لینک kام روی مسیر i ام می­باشد.
هنگامی که چاهک اولین بسته Rreq را دریافت می­ کند یک تایمر تنظیم می­ کند و بسته­های Rreq بعدی را که بعد از این تایمر به چاهک می­رسند در نظر نمی­گیرد^[۸۰] چون این مسیر­ها ممکن است تأخیر زیادی داشته باشند. چاهک با بهره گرفتن از اطلاعات موجود در Rreq که از مسیرهای مختلف می­رسد جدول تصمیم ­گیری چاهک را مانند جدول ۳-۱ تنظیم می­ کند. قابلیت اطمینان روی چند مسیر به صورت زیر محاسبه می­ شود:
(۳-۳ )

Path

Min. Available
Energy Level

Successful
Probability

Hop
Count

Delay

هنگامیکه ویژگیهای دادگستری خصوصی ( اولین دوره تحولات در حقوق کیفری ) را مطالعه می کنیم ، به این برداشت می رسیم که در آن دوران هر کدام از اقوام شاکی یا بزه دیده می توانست ، نیابتاً از ناحیه شخصی که مجنی علیه واقع شده به انتقام و بعضاً اجرای حکم بپردازد ( طرح شکایت انتقام گرایانه از ناحیه دیگران ) و از طرف دیگر این انتقام یا قضاوت می توانست علیه هر کدام از اقوام و اعضای خانواده متهم اجرا شود . عرف حاکم بر آن زمان آنرا منطقی تلقی می نمود . لذا در این دوره اصل مسئولیت جمعی حاکم بود و اگر کسی جرمی مرتکب می شد نه تنها خود او بلکه کلیه اعضای خانواده و حتی بستگان او مورد تهاجم قرار می گرفتند .^[۱۴] کما اینکه هنوز در بین عشایر و اقوام ایرانی این شیوه مرسوم است .دراین دوران شاکی شکایت خودرابه هیچ مرجع خاصی ارائه نمی داد ، بلکه آن رابه پدر خانواده یابزرگ خانواده انعکاس می داد و بزرگ خانواده به همراه سایر نیروهای جنگجویش به انتقام علیه متهم یاخانواده و سایر بستگان او می پرداختند.^[۱۵] در این زمان دلایل و مدارک شاکی آلام و جراحات وارده و بعضاً خساراتی که از ناحیه بزهکار بر او وارد شده بود مستند ادعای وی می شد.
۲-۱-۲جایگاه شاکی دردوره دادگستری عمومی
از نظر تاریخی ، ابتدا تعقیب دعوی کیفری و اقامه شکایت به عهده فرد بزه دیده است .^[۱۶] زیرا شکایت کننده به واسطه ضایع شدن حقش این حق را برای خود مسلم دانسته و با حضور به مراجع ذیصلاح جهت احقاق حق اعلام شکایت می نماید. این سلب حق اختیار تعقیب را برای صاحب حق محفوظ می دارد . در دوره ای که این رویکرد تجلی داشت و به دادگستری خصوصی معروف است اندیشه تعقیب جرائم توسط نماینده جامعه مطرح نبوده است و شاکی و بستگان وی به طور خصوصی در صدد تعقیب مجرم بر می آمدند و با جمع آوری دلایل ، مجازات مرتکب را از دادگاه تقاضا می نمودند .که بعضاً سعی پراین داشتندبه نفع نزدیکان خود سوگند یاد کنند.

به هر حال دراین دوره شاکی ازناحیه بستگان خود مورد حمایت روحی وعاطفی قرارمی گرفت . سپس همگی علیه بزهکار به انتقام می پرداختند.این انتقام دربعضی موارد مساوی باجنایت وارده بر شاکی بود ودرمواردی هم نامساوی بوده.ودرمواردی هم این مجازاتها اثر قهقرایی ( درگیری های پی در پی و متقابل ) پیدا می کرد .اگر خوب کنکاش نماییم به این برداشت میرسیم کسی به حقش می رسید که پدر مقتدر یااز قدرت طایفه ای خوبی برخوردار باشد که در اصطلاح بختیاریها افراد چوب بردار خوبی داشته باشند. ^[۱۷]درغیر این صورت تا ابدالدهر به حقش نمی رسید.در این دوره شاکی به محض ورود ضرر شاکی تلقی می شودوذی حق واقع می شد حتی اگر در ایجاد ضرر خودش هم مقصر باشد.چون ملاک مجازات تصمیم رییس خانواده بوده که همه ی افراد را ملزم به تبعییت می کرد.^[۱۸]
در این دوره شاکی علاوه بر توسل به مقامات دولتی وقضایی در جهت احقاق حق خود وفرا خواندن آن قوا در حمایت ازخود ، دین ومذهب هم به کمک وی می شتافتند و جانی را علاوه بر مجرمیت گناهکار نیز تلقی می نمودند.در این زمان بود که قانون حمورابی ^[۱۹] باپیش بینی قصاص (اعم از نفس وعضو)وخونبهارا جهت فصل خصومت درمکانیز حقوقی رونق داد وشاکی توانست در قابل جنایات وارده خسارات مالی نیز دریافت کند.از خصوصیات این دوره که موجب نارضایتی شاکی بود اصل سازش اجباری بود بدین معنی هر کدام از طرفین مجبور به مصالحه می شدند . ^[۲۰]دراین مرحله همانطوری که از نامش پیداست جرم علاوه برجنبه ی خصوصی ، جنبه ی عمومی نیز پیدا کردومجازات از هر دو جهت بر مجرم فشار وارد می کرد.اما رفته رفته شدت این مجازاتهاکه هنوز به قصد تشفی خاطر زیاندیده وعبرت دیگران به اجرا در می آمد کاسته شد وبه عنوان یکی از تدابیر پیشگیری کننده در خدمت اصلاح وتربیت بزهکاران به کار گرفته شده در نتیجه تناسب جرم ومجازات در عمل واقعیت خودرا از دست داد وحالت خطرناک بزهکاردر اجرای مجازات معیار قرار گرفت .
۴- جایگاه شاکی در زمان حاکمیت مذهب زر تشت در حقوق ایران
در زمان حاکمیت زر تشت که مصادف با دوران حکومت هخامنشیان تا ساسانیان گردید ، جرائم به چهار دسته تقسیم می شدند ، که عبارت بودند از :
دسته اول جرائم علیه شاه
دسته دوم جرائم علیه مذهب
دسته سوم جرائم علیه خانواده شاه
دسته چهارم جرائم فردی( عمومی )^[۲۱]
جایگاه شاکی در این جرائم دسته بندی بوده در این دوران افرادی که بیشتر می توانستند شاکی شوند ، طبقات شاهی بود ، و شاکی در این دوره نیز بر اساس جایگاه بزه دیده طبقه بندی می شد ، و بعد از آن موبدان زردتشتی بوده که از جرائم علیه مذهب دفاع می کردند و اگر اهانتی صورت می گرفت بعنوان شاکی به مقامات شاهنشاهی شکایت می کردند ، در پایان بزه دیدگان یا شاکیان معمولی بودند که در طبقه مردم عادی قرار می گرفتند .
۲-۱-۳جایگاه شاکی در دوره ی دادگستری قدیم و معاصر
نخستین قانون آیین دادرسی کیفری که جهت تصویب به شور اول کمیسیون قوانین عدلیه مجلس شورای ملی آن زمان رسید ، قانونی به نام « قوانین موقتی محاکمات جزائی » که در شهریور سال ۱۲۹۰ هجری شمسی به صورت آزمایشی به اجرا درآمد ، قانونگذار در آن زمان تعریف شاکی و قلمرو آنرا معین نکرده بود سپس در سال۱۳۳۵ به موجب لایحه قانونی اصلاح قسمتی از مواد آیین دادرسی کیفری در مواد ۹ و ۱۴ آن لایحه تعریف شاکی و قلمرو آن معین شد. با توجه به تحولات گوناگون در قوانین جزایی ایران موادی در راستای حمایت از شاکی مطرح شد مثلاً مواد ۱۶۲ و ۳۴۶ قانون مجازات اسلامی که در خصوص پرداخت خسارات به شاکی مورد بحث واقع شدند همچنین مواد ۱۹۹ و ماده ۲۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری که اراده و جلب رضایت شاکی را در تخفیف مجازات مرتکب هدف قرار داده به نوعی نفع یا منفعت عاطفی زیان دیده را لحاظ نموده است . در ماده ۹۰ لایحه قانون حقوق شهروندی و یا ماده ۲۸۰ پیش نویس قانون آیین دادرسی کیفری قانون گذار ارائه خدماتی همچون وکیل معاضدتی را جهت دفاع از حقوق شاکی تعریف نموده است . ^[۲۲]علاوه بر این در آراء صادره از ناحیه دیوان عالی کشور نیز توجه به واژه شاکی گردیده است .^[۲۳]
قانون مزبور تا سال ۱۳۵۸ با اندک تغییراتی توسط مجریان قانون ، بکار گرفته شد ، به هر حال با توجه به تحولات پی در پی در قانون کیفری ایران شاکی و جایگاه آن مدنظر قانونگذار بوده است هر چند الفاظ معادلی تحت عنوان : مجنی علیه ، بزه دیده ،مدعی خصوصی نیز مورد استعمال واقع می شد اما لفظ شاکی همچنین در لابه لای مواد قانونی ایفای نقش می کرد . با این وجود نخستین نظامی که در مورد آیین دادرسی کیفری مطرح شده« سیستم اتهامی بوده » که این روش در یونان ، رم ، ایران باستان رواج داشته است . در این سیستم تعقیب به وسیله شاکی شروع می شد و شاکی در حضور شهود متهم را برای حضور در محضر قضات احضار می کرد .
جایگاه شاکی و سابقه آن در این سیستم به عنوان اولین سیستم حاکم بر دادرسی به نحوی بود که شاکی خصوصی به طور شفاهی اعلام شکایت می کرد و متهم نیز به همان صورت دفاع می کرد ، در حقیقت شاکی و متهم هر دو مانند خواهان و خوانده با یکدیگر مرافعه می کردند .^[۲۴]
به طور کلی سیستم اتهامی را می شود «شاکی محور» تلقی نمود زیرا به صرف شکایت شاکی متهم به محکمه می آمد ، و جنبه های دیگر جرم لحاظ نمی شد . یکی از عمده ایرادهای که بر این سیستم وارد می شد ، تا زمانیکه شاکی خصوصی شکایت نمی کرد تعقیب شروع نمی شد و گاهاً به خاطر ترس از خانواده متهم یا شخص متهم شاکی جرات اعلام شکایت نداشت .
^[۲۵]دراین قانون علاوه بر واژه شاکی عنوان بزه دیده همردیف ومکملش قرار گرفت که در مبحث بعدی به بررسی آن خواهیم پرداخت.
با توجه به گسترش سیر تحولات در قوانین کیفری ایران خصوصاً در سالهای ۱۳۵۸ ، ۱۳۶۱ ، ۱۳۶۸ ، ۱۳۷۳ ، ۱۳۷۸ ، ۱۳۸۱ و همچنین طرح لایحه جدید قانون آیین دادرسی کیفری واژه شاکی مورد استفاده قرار گرفته است و تعاریفی نیز برای آن لحاظ گردیده . به نحوی که در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۷۸ اصطلاح شاکی حدود ۴۰ مرتبه در ۳۴ ماده به کار رفته است که بیشترین کاربرد آن ۴ مرتبه در ماده ۶۹ قانون فوق الذکر بوده است . با این وجود هنوز در محاکم دادسرا ، دادگاه طرف شکایت کننده خواه ادله کافی برای محکومیت متهم داشته باشد و خواه دلایلش کافی نباشد شاکی محسوب می شود ، به نحوی که در دادنامه های صادره از سوی محاکم همیشه یک طرف دعوی که اعلام شکایت نموده شاکی محسوب می شود ، همچنین در قوانین جاری شاکی همانند دادستان به عنوان اعلام کننده جرم مورد توجه قانونگذار بوده است .^[۲۶] دراین قانون علاوه بر واژه شاکی عنوان بزه دیده همردیف ومکملش قرار گرفته است.
۲-۲تبیین مفاهیم واژگان
۲-۲-۱مفاهیم اصلی
۲-۲-۱-۱ تبیین مفهوم شاکی
۲-۲-۱-۲ معنای لغوی
استعمال لفظ شاکی فقط مختص به ادبیات حقوقی نیست بلکه در زبان محاوره های نیز مورد استفاده قرار می گیرد گاهاً حتی این اصطلاح در بین دانش آموزان یک مدرسه یا در بین برادران و خواهران ساکن در یک خانواده کاربرد دارد لذا معنای لغوی شاکی در فرهنگ فارسی معین به معنای شکایت کننده و گله کننده به کار رفته است. ^[۲۷]همچنین در لاتین معادل واژه rievert demannant مورد استفاده واقع شده است.^[۲۸]
اگر بخواهیم شاکی را از دریچه ادبیات حقوقی نگاه کنیم به کسی اطلاق می شود که از دست دیگری به یکی از مقامات رسمی مرجع شکایت تظلم شفاهی یا کتبی بکند. ^[۲۹]
مطابق ماده سه قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب درامور کیفری، « تعقیب متهم و مجرم از جهت جنبه الهی و حفظ حقوق عمومی و حدود اسلامی برابر ضوابط قانونی به عهده رئیس حوزه قضایی می باشد و از جهت جنبه خصوصی با تقاضای شاکی خصوصی شروع می گردد.»
رییس حوزه قضایی نیازی به تعریف ندارد و مقامی اداری ومنصوب است. ولی قانونگذار در تعریف شاکی خصوصی دقت بیشتری دارد و توضیح می دهد که : « شخصی که از وقوع جرمی متحمل ضرر و زیان شده و یا حقی از قبیل قصاص و قذف پیدا کرده و آن را مطالبه می کند مدعی خصوصی و شاکی نامیده می شود. » قانونگذار در قسمت اخیر همین ماده برای تدقیق بیشتر به برشمردن انواع ضرر و زیان هم می پردازد تا هر وضعیتی مستمسک طرح شکایت نباشد و باب سو استفاده در برابر سواستفاده گران بسته بماند:
«ضرر و زیان قابل مطالبه بشرح ذیل می باشد:
۱- ضرر و زیانهای مادی که در نتیجه ارتکاب جرم حاصل شده است،
۲- منافعی که ممکن الحصول بوده و در اثر ارتکاب جرم ، مدعی خصوصی از آن محروم و متضرر می شود.»
عبارات و واژه های این ماده مشخص می کند که قصد مقنن بر این بوده است که واژه شاکی را صرفا برای کسی به کار ببرد که در نتیجه ارتکاب جرم متحمل خسارت یا ضرر و زیان مادی یا فوت منفعت شده باشد یا اینکه حائز حقی شده باشد مثل حق قصاص که اولیا دم مقتول به واسطه قتل، بر قاتل می یابند. نکته مهم در ضرر و زیان، محدود کردن آن به ضرر و زیان و خسارت مادی موجود یا آتی است. به عبارت بسیار ساده، این به معنای آن است که افراد به دلیل ناراحتی از یکدیگر و با ادعای متحمل شدن خسارات روحی و روانی نمی توانند علیه یکدیگر در مراجع قضایی شکایت طرح کنند. فلسفه اش هم روشن است. زیرا اولا اثبات ایراد چنین خسارتی که به حوزه روح و روان بر می گردد بسیار دشوار و بعضا محال است. ثانیا معیار عینی برای اندازه گیری تالمات روحی وجود ندارد. به همین دلیل قانونگذار صرفا ضرر و زیان مادی موجود یا آتی را مبنای صحیح طرح شکایت می داند. بنابراین هرگونه عمل دیگری که منتج به موارد فوق نباشد، حق شکایت در مراجع قضایی را ایجاد نمی کند.
از سوی دیگر مقنن به نحوی ضمنی از اعطای عنوان شاکی به مدعی العموم احتراز کرده است و وی را صرفا به عنوان مسئولی که وظیفه تعقیب متهم را از بعد عمومی جرم بر عهده دارد، معرفی می نماید نه شاکی. در واقع دادستان می تواند مجرمین را به جهت جنبه عمومی جرم، مورد تعقیب قرار دهد. عنوان وی شاکی و متضرر نیست، بلکه فردی است که داری سمت اداری- قضایی است و وظیفه اش تعقیب مجرم است.
بنابراین شاکی در قلمرو حقوق معنایی دارد که بسیار از معنای عرفی و ادبی آن مضیق تر است و قانونا کسی نمی تواند به دلیل ناخرسندی، دلگیری، ناراحتی از وضعیتی یا جهت ایجاد دردسر برای کسی، اقدام به طرح شکایت واهی نماید
۲-۲-۱-۳ معنای اصطلاحی
متداول ترین معنی اصطلاحی شاکی در قوانین کیفری تحت عنوان ماده ۹ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۸۷ بکار رفته ماده مزبور در تعریف شاکی چنین اشعار نموده ، شاکی شخص است که از وقوع جرمی متحمل ضرر و زیان شده و یا حقی از قبیل قصاص و قذف پیدا کرده و ان را مطالبه می کند .^[۳۰] در صورتی که در عرف محاکم شاکی به کسی گفته می شود که با مراجعه به دادسرا یا دادگاه علیه دیگری تحت عنوان متهم شکایت و از مقام تعقیب تقاضای مجازات نماید. یعنی صرف ارائه و تقدیم شکواییه به مرجع قضایی شاکی محسوب می شود و مقام تعقیب را به نوعی ملزم به انجام تحقیقات می کند .
گفتار دوم : مفاهیم مرتبط
۲-۲-۲-۱شرایط شاکی و شکایت
۲-۲-۲-۲ شرایط شاکی
از آنجایی که مقام دادستان به عنوان مدعی العموم می تواند در راستای احقاق و تامین امنیت آحاد جامعه با مجرم به مقابله برخیزد و مجرمی که با فعل یا ترک فعل خود به نظم عمومی جامعه لطمه وارد می کند ممکن است علاوه بر نظم عمومی به منافع و حیثیت شخص یا اشخاص معینی نیز صدمه وارد کند و این صدمه ایشان را به تعقیب و مجازات مرتکب وادار نماید لذا با توجه به اصل لزوم تعقیب شخصی که مرتکب جرم شده است دادستان نباید در انتظار تسلیم شاکی بماند لیکن چون جرائمی که دارای جنبه خصوصی هستند از اهمیت بیشتری برخوردارند و عرف نیز ذینفع اصلی در تعقیب این جرائم را اشخاص می دانند که به خاطر وقوع آن جرم متضرر شده اند از این رو قانونگذار نیز دخالت دادستان و تعقیب این جرائم به نمایندگی از جامعه را منوط به شکایت شاکی خصوصی نموده است. ^[۳۱]
به هر حال تفکیک جرائم از حیث خصوصی و عمومی بودن یا چه جرائمی منوط به ارائه شکایت از سوی شاکی می باشد قانونگذار به شرح ذیل معین کرده است :
جرائمی که تعقیب آنها به عهده رئیس حوزه قضایی است. ^[۳۲]
جرائمی که با شکایت شاکی تعقیب می شوند و با گذشت وی تعقیب موقوف نخواهد شد .
جرائمی که با شکایت شاکی تعقیب می شوند و با گذشت وی موقوف خواهد شد .
لذا با توجه به اصل قانونی بودن تعقیب که در بند الف ماده سه قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مورد پذیرش قرار گرفته اصل بر تکلیف دادستان به تعقیب متهم و موکول نبودن ان به شکایت شاکی است.
چنانچه جرائم مربوط به جنبه خصوصی جرم جزء دسته جرائم مشهود باشد ضابطین حسب قانون به وظایف خود عمل کرده و آثار و دلایل جرم را حفظ و از فرار یا مخفی شدن مجرم جلوگیری می کنند و مراتب را به دادستان اعلام نموده که بعد از آن منوط به ارائه شکایت شاکی است.
هم اکنون با تاسیس دوباره دادسراها تعقیب جرائم بر عهده دادستان است.
به عبارت دیگر لزوم ارائه شکایت از سوی شاکی خصوصی برای به جریان افتادن تعقیب کیفری اصل است و خلاف آن نیازمند تصریح می باشد مثلاً ماده ۷۲ قانون مجازات اسلامی مواد معینی از قانون را نام برده و تصریح نموده است که جرائم مذکور در این ماده جز باشکایت شاکی خصوصی قابل تعقیب نمی باشد مانند مواد ۵۵۸ تا ۵۶۶ در مورد جرائم علیه امواد تاریخی فرهنگی که بدون شکایت سازمان میراث فرهنگی یا سایر ادارات دولتی اقدام به تعقیب مرتکب به عمل نمی آید^[۳۳] یا جرائم ۵۱۶ و ۵۱۷ قانون مجازات اسلامی توهین یا سوء قصد به جان رئیس جمهور یا نماینده سیاسی کل کشور خارجی منوط به تقاضای دولت مربوط یا نماینده سیاسی یا شخص بزه دیده داشته است ^[۳۴] لذا در این بحث تصمیم گیری می شود که علاوه بر این اصل بر لزوم تعقیب از مجرم توسط دادستان و مقامات دادسرا پذیرفته شده در بعضی از جرائم چون اشخاص بیشتر متحمل ضرر و زیان می شوند رسیدگی و تعقیب جرم منوط به شکایت شاکی خصوصی می باشد. ^[۳۵]
۲-۲-۲-۳ شرایط شکایت
هدف شاکی و متضرر از جرم در طرح شکایت احقاق حق خود می باشد که به نوعی از دادستان می خواهند تا حقوق ضایع شده ی آنها را استیفاء نماید لذا اقدام به شکایت ،نوعی استیفای حق در اعمال آن مستلزم داشتن اهلیت استیفا است اگر شاکی یا مطالبه کننده حق،شخصی محجور،صغیر،یا غیر رشید باشد طرح شکایت و مطالبه آن باید توسط ولی یا قیم آن حسب مورد به عمل آید و بدیهی است در صورتیکه مجنی علیه ولی یا قیم نداشته باشد یا اینکه دسترسی به ولی و یا قیم وی نباشد و تا دسترسی به ولی یا قیم آنان بیم آن می رود که موجب اتلاف یا اضرار زیاندیده گردد و دادستان می تواند به یک از دو طریق زیر اقدام نماید تعیین شخص دیگری غیر از ولی یا قیم و در صورت وجود برای طرح دعوی کیفری و پیگیری آن انجام دادن هرگونه اقدام ضروری جهت جلوگیری از امحاء آثار جرم یا فرار متهم و سرانجام تعقیب امر جزایی راساً از سوی دادگاه ^[۳۶] قابل ذکر است ممکن است که اشخاصی که به عنوان نماینده قانونی ( صغیر، مجنون، غیر رشید) آنان حق طرح شکایت دارند خود مرتکب جرم شده باشند که در این صورت نمی توان انتظار داشت که آنها اقدام به شکایت علیه خود کرده و یا خود را به عنوان مرتکب به دادسرا معرفی نمایند با این وجود چنانچه وقوع جرمی حاصل شود که منجی علی صغیر ، غیر رشید، محجور باشد و ولی و وصی یا قیم یا قائم قانونی نداشته باشد یا اینکه دردسترس نباشد و حتی اگر شخص نماینده قانونی صغیر اقدام انجام جرم علیه صغیر نموده باشد دادستان موظف است که یا شخصی را به عنوان قیم موقت برای طرح تعقیب شکایت ( شاکی خصوصی) ^[۳۷] تعیین نماید یا اینکه راساً تعقیب کیفری را دنبال نموده و اقدامات لازم را بعمل آورد . ^[۳۸] شکایت عبارت است از اظهار و اعلام شخصی که در اثر عمل مجرمانه ، متضرر از جرم محسوب و با مراجعه به مراجع قضایی یا مراکز انتظامی تعقیب موضوع را به منظور جبران ضرر و زیان وارده و مجازات مرتکب را درخواست می نماید . ^[۳۹] که این شکایت دونوع است : کتبی و شفاهی منظور از شکایت شفاهی ، شاکی یا وکیل او نزد مرجع صالح حاضر و حضوراً موضوع را مطرح می کنند. بنابراین شکایات تلفنی را نمی توان شکایت تلقی کرد . ^[۴۰]
۲-۲-۲-۴مشخصات و محتوای شکواییه
از نظر قانونگذار ارزش و اعتبار کتبی و شفاهی یکی است . مقامات قضایی و انتظامی مکلفند شکایت ها را به همان ترتیب که اقامه می شوند بپذیرند ، دعوت و یا اجبار شاکی به اینکه کتباً شکایت خود را اعلام کنند و بی اعتنایی به شکایت های شفاهی ، توجیهی ندارد و خلاف حقوق شهروندی است لذا شخصی که شکایت را تنظیم می کند جهت بهتر رسیدن شاکی به حقش ، خصوصاً تسریع در رسیدگی باید با توجه به ماده ۶۹ ق . آ . د . ک نکات ذیل را رعایت کند .
الف –نام و نام خانوادگی ، نام پدر و نشانی دقیق شاکی
ب- موضوع شکایت و ذکر تاریخ و محل وقوع جرم

عدم تحقیقات بازار در مورد بازار هدف(فیض و سلحشور،۱۳۸۷)
۲-۵ بسته بندی و صادرات
نقش و اهمیت بسته بندی به عنوان یکی از ابزارهای مهم بازاریابی سبب شده است تا صادرکنندگان محصولات، توجه ویژه ای به آن جهت افزایش توان رقابتی خود در بازارهای بین المللی داشته باشند. امروزه از مهمترین عوامل ارائه محصول در بازارهای بین المللی، توجه به هنر طراحی بسته بندی است. بسته بندی می تواند به عنوان نوعی مزیت رقابتی، درک مصرف کنندگان را نسبت به محصول تغییر داده و شانس خرید آن را در بازار افزایش دهد.
. در طراحی بسته بندی برای صادرات باید دقت عمل بیشتری داشت. زیرا رقابت بیشتر در بین کشورهای مختلف، فرهنگ و سلیقه متفاوت کشور مقصد، دور بودن مقصد و احتمال خطرات بیشتر برای محصول، زمان طولانی تر در حمل و نقل، آب و هوای متقاوت در مسیر حمل ونقل، مقررات گمرکی و قوانین و استاندارد های بهداشتی و فنی متفاوت و تفاوت زبان در بازارهای خارجی ایجاب می کند که صادر کنندگان در امر بسته بندی دقت بیشتری را مبذول دارند تا در دنیای رقابتی امروز بتوانند جایگاه خود را حفظ کنند. (فیض و سلحشور، ۱۳۸۷)

در مجموع در بسته بندی صادراتی لازم است موارد مهمی در نظر گرفته شود که از آن جمله می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
تطابق با استانداردها
تطابق با مقررات و قوانین کشور هدف
متناسب با نیازها و خواست‌های بازار مورد نظر باشد
جلب توجه خریدار و ترغیب وی به منظور خرید
استفاده از بسته بندی متناسب با نیازها و خواسته های بازار هدف
ارتقاء توان حفاظت از ویژگی های کالای درون بسته بندی(مثل طعم، رنگ، مزه، بو و ..) (http://package.blogfa.com/post/45)
۲-۶ بسته بندی و توسعه پایدار^[۴]
بسیاری از کشورهای جهان به توانایی فناوری جدید از جمله فناوری نانو در بسته بندی صنایع غذایی پی برده اند و درحال سرمایه گذاری قابل توجهی در این راه هستند. تحقیقات نشان می دهد که علاقه مشتریان به مواد غذایی سالم و تازه در بسته بندی های مناسب، موجب پیشرفت این صنعت گردیده است. (کی منش، ۱۳۹۰، ۴) از طرفی دیگر تولید محصولات غذایی با بسته بندی هایی که دارای ویژگی هایی از جمله: قابلیت سازگاری با محیط زیست، قابلیت برگشت به چرخه طبیعت، حفظ ویژگی های تغذیه ای محصول می باشند، فوایدی را برای جامعه به ارمغان می آورد که از آن جمله می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
بهینه سازی توسعه پایدار در طول چرخه زندگی
پاسخگویی به معیارهای بازار از جمله کارایی و هزینه
استفاده از تکنولوژی های نوین تولید
جلوگیری از تقلب و دستکاری در محصول
بهینه سازی استفاده از مواد وانرژی
قابلیت بازیافت و همچنین تجزیه پذیری و برگشت به چرخه طبیعت بصورت انرژی
(کی منش، ۱۳۹۰ ،۵)
۲-۷ بسته بندی و محیط زیست
منافعی که در حمل و نقل تولیدات توسط بسته بندی بوجود می آید موجبات کاهش مصرف سوخت را فراهم کرده و با کمک به افزایش تولید، بازدهی موسسات را بالا خواهد برد. در عین حال بسته بندی با حفظ محصول از خرابی و آلودگی، نقش شایان توجهی در کاهش ضایعات بر عهده دارد.
در عین حال نباید عوارضی را که بسته بندی می تواند برای محیط زیست داشته باشد را از نظر دور داشت. اتمام منابع، ایجاد زباله و نحوه از بین بردن ضایعات و پسماند از مسائلی است که باید در جهت رفع آن فکری نمود. مشکلات ناشی از اتمام برخی از منابع طبیعی و دشواری‌های مربوط به دفع زباله‌ها و پسماندها، بسیاری از صنایع بسته‌بندی را ترغیب کرده است تا میزان مصرف برخی از مواد را کاهش داده و استفاده از قوطی‌ها و مواد مصرف شده را در برنامه کار خود قرار دهند.(فیض و سلحشور،۱۳۸۷)
به ‌منظور حل مشکلات زیست- محیطی، بسته‌بندی باید به‌گونه‌ای طراحی شود که کمترین مقدار مواد سازنده را در برگرفته و در عین حال وظیفه خود را نیز انجام دهد. کاهش مواد بدین طریق، ملاحظات و اقدامات بعدی در خصوص استفاده دوباره، بازیافت و احیای ماده اضافی را غیر ضروری می‌سازد. همچنین در صورت امکان، اجزای ظرف‌ها و بسته‌بندی‌ها باید دوباره مورد استفاده قرار گیرند. در صورت امکان، بسته‌بندی باید جمع آوری شده و مواد آن برای استفاده دوباره بازیافت شود.
با وجود پیشرفت های علمی ، هنوز تعداد مواد قابل بازیافت در دسترس برای بسته بندی محصول محدود و اندک است و مواد سنتی مورد استفاده در بسته بندی، از نظر میزان استفاده اکسیژن زیاد و رطوبت بالا، آلاینده های مهمی برای محیط زیست به شمار می روند. با این حال، با طراحی بهتر، مواد و متریال مناسب تر و برنامه ریزی های دقیق می توان به بسته بندی های دوست دار محیط زیست به عنوان جایگزینی برای بسته بندی های کنونی دست پیدا کرد. این نکته را نیز باید در نظر داشت که ارائه راه حل های سازگار با محیط زیست در زمینه بسته بندی های پایدار، باید هم راستا با حفظ کیفیت بالای محصول و بسته بندی آن باشد.
هفت اصل از جانب تولید کنندگان در زمینه تولید بسته بندی های دوست دار محیط زیست مطرح گردیده است:
حذف بسته بندی در برخی اجناس و یا مواد غذایی
کاهش بسته بندی مواد
استفاده از بسته بندی های قابل استفاده مجدد
قابل تجدید
قابل بازیافت
سود
آموزش www.torghabehonline.com
۲-۸ اهداف و وظایف بسته بندی
اهداف و وظایف متعددی برای بسته بندی متصور است که در ذیل به چند مورد از آنها اشاره می کنیم:
۲-۸-۱اطلاع رسانی^[۵]
از جمله وظایف بسته بندی انتقال اطلاعات مورد نیاز درباره نحوه حمل، شرایط نگه داری و شیوه مصرف محصول است. بسته بندی یکی از قوی ترین ابزارهای فروش است بنابراین می بایست هم حاوی اطلاعات باشد و هم از گیرایی بصری خوبی برخوردار باشد. اطلاعاتی که کالا را معرفی می کند و یا طرز استفاده محصول مورد نظر را بیان می نماید می بایست به وضوع بر روی بسته بندی درج گردد. (ابراهیمی، ۱۳۸۸ ،۱۹)
مقررات اطلاع رسانی ناظر بر انواع کالاهای ارائه شده به بازارهای داخلی یا بین المللی الزامات ویژه بر چسب زنی را تعیین کرده است. الزامات مربوط به مواد غذایی، ارائه اطلاعات مختلف از قبیل مشخصات کالا و عناصر تشکیل دهنده آن، تاریخ تولید و تاریخ انقضای مصرف کالا، نحوه مصرف و وزن کالا، مشخصات تولید کننده و مطابقت با استانداردهای موجود در داخل کشور یا استانداردهای پذیرفته شده در بازار هدف نسبت به کالاهای صادارتی را در بر می گیرد. در کشورهایی که رعایت الزامات ناظر بر حفظ محیط زیست اهمیت دارد قابل بازیافت بودن بسته بندی یا سازگار بودن آن با محیط زیست و قابلیت جذب بسته بندی در محیط زیست نیز باید با نشانه گذاری های معرفی شده جهت اعلام موارد مزبور صورت گیرد تا مصرف کنندگان از این نکته آگاه شوند که مصرف کالای بسته بندی شده ‌از طریق باقی ماندن بسته مورد نظر در محیط زیست به طبیعت آسیب نمی رساند.( منتقمی، ۱۳۸۹) اطلاعات موجود بر روی بسته می بایست شامل ویژگی های همچون قابل رویت بودن، واقعی بودن، مرتبط با محصول بودن باشد. (ابراهیمی، ۱۳۸۸،۱۹)
۲-۸-۲ ایجاد اطمینان کالا
بسته بندی ضعیف و نامناسب بی توجهی تولید کننده نسبت به مشتری را می رساند. عناصر دیداری بسته بندی از قبیل طرح، رنگ آمیزی، اندازه و کیفیت بسته بندی می تواند موجب افزایش یا کاهش اطمینان از محصول برای خریدار شود و در نتیجه بسته بندی باید به گونه ای باشد که مشتری مطمئن شود بسته پس از تولید مجددا باز نشده و یا تغییری در آن ایجاد نشده است. (Rundh , 2005 ,673 )
۲-۸-۳ محافظت
یکی از اهداف بسته بندی حفاظت از محتویات و حفظ کیفیت آن است. بنابراین مواد به کار رفته در بسته بندی باید به گونه ای باشد که حفاظت فیزیکی و شیمیایی از کالا را امکان پذیر نماید و ایجاد مخاطراتی مانند سقوط، ضربه و لرزش و عوامل محیطی مانند وجود سرما، گرما، نور و رطوبت از تولید تا نگه داری در انبار، توزیع و مصرف به کالا آسیب نرساند. بسته بندی یک محصول می بایست قادر به تحمل جابه جایی های فیزیکی زیاد در طی فرایند توزیع را دارا بوده و محصولات را به همان شکل خارج شده از کارخانه به دست مصرف کنندگان برساند. از این رو، بسته بندی باید دارای جنس، شکل و ابعاد مناسب، استحکام، مقاومت، دوام و کارایی لازم باشد تا با ویژگی های مطلوب و مورد انتظار مصرف کننده به وی تحویل داده شود. حفاظت از کالا در مورد کالاهای صادراتی اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا برخی از محصولات صادراتی با بهره گرفتن از چند وسیله حمل و نقل و به صورت زمینی، هوایی و دریایی حمل می گردد و پس از طی بخشی از مسیر، در مکان هایی مانند اسکله و انبار نیز نگه داری می شود.( منتقمی، ۱۳۸۹)
پیش از این، بسته بندی فقط برای محافظت از محصول در مقابل خطرات احتمالی در نظر گرفته می شد اما امروزه حفاظت از مصرف کننده مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. بنابراین بسته بندی خود نباید موجب خطری از جمله بریدگی، انفجار و مسمومیت برای مصرف کننده شود. بسته بندی های مقاوم در برابر کودک، یعنی بسته های محصولات که امکان باز شدن درب یا استفاده از محتویات بسته توسط کودکان را میسر نمی سازد می توانند از بروز خطر جلوگیری نمایند. .( حسن زاده و خلیل، ۱۳۹۱،۱۰)
۲-۸-۴ حمل محصولات
بسته بندی، حمل محصولات را آسان می کند. روش های اثر بخش بسته بندی، از عناصر کلیدی در ارتباط با حصول اطمینان از رسیدن محصولات با شرایط بهینه به دست مصرف کنندگان است. بسته بندی می تواند به توزیع فیزیکی، انبارداری و مدیریت موجودی محصولات در تمامی فرایندهای زنجیره عرضه، کمک قابل توجهی نماید. (Rundh , 2005 ,673 )
۲-۸-۵ سهولت مصرف^[۶]
بسته بندی می تواند در نحوه مصرف کالاهای مورد نیاز خانواده های امروزی تسهیلات فراوانی را فراهم آورد. اگر چه این امر ممکن است هزینه مواد بسته بندی را افزایش دهد، اما کاهش وسیع ضایعات مواد غذایی می تواند اثرات افزایش هزینه بسته بندی را خنثی نماید. در برخی موارد نیز برای خانوارهای با مصرف بالاتر، کالا در بسته بندی های بزرگ و مقرون به صرفه در دسترس آن ها گذاشته شده است. (ابراهیمی،۱۳۸۸،۲۰)
۲-۸-۶ سلامت و بهداشت محصولات
بسته بندی، باعث افزایش بهداشت و سلامت محصولات می شود. به طور مثال استاندارد های مربوط به بهداشت و مراقبت های پزشکی بیمارستان ها، به علت استفاده از بسته بندی های مناسب محصولات پزشکی و امکان انهدام آن ها به طور گسترده ای بهبود یافته است. چنین مواردی برای سایر محصولات بهداشتی نیز صادق است. (Suplico , 2009, 73)
۲-۸-۷ ترغیب مصرف کننده
بسته بندی، آگاهی دهنده و راهنمایی کننده می باشد. پیام هایی که از طرف بسته بندی به مصرف کننده منتقل می شود به افراد کمک می کند که خرید آگاهانه ای داشته باشند، کالاها را شناخته و با کیفیت و محتوای آن ها آشنا شوند. (Rundh , 2005 ,673 )