جمعیت شهر دوگنبدان براساس سرشماری عمومی نفوس ومسکن در سال ۱۳۸۵ برابر با۹۲۲۰۵ نفر بوده که نرخ رشد سالانه آن به ۸٫۶۷ درصد براورده شده است.این نرخ بالا بیشتر مرهون بالا بودن امکانات در شهر می باشد که جمعیت روستایی را به طرف شهر جذب می کند. ( سرشماری عمومی نفوس ومسکن، ۱۳۸۵ص ۸۲)
۳-۲۵ ساختمان جنسی جمعیت
نسبت جنسی ، عبارت است از تعداد زنان درمقابل هر ۱۰۰ نفرمرد وبالعکس ولی عموما دراین نسبت تعداد مردان به زنان محاسبه می شوند. مقدماتی ترین پژوهش درساختار جمعیت ها توجه به ترکیب جنس هرجمعیت است چراکه عدم تعادل درترکیب جنسی جمعیت نه تنها درروند تکامل جمعیت اثر می گذارد بلکه درآزمایش نواحی وسطح توسعه اقتصادی ، اجتماعی جامعه نیزکم تأثیر نمی باشد. درتمام نواحی جغرافیایی به هنگام تولد دربرابر ۱۰۵ نفر نوزاد پسر ۱۰۰ نوزاد دختر وجود دارد که به طبع شرایط مکانی وزمانی می تواند تابع نوسانات ضعیفی همچنین گرایشها وویژگیهای قومی – مذهبی ، شرایط اقتصادی واجتماعی حاکم بریک منطقه به ویژه ساختار اقتصادی – اجتماعی یک جامعه درترکیب جنسی آن جامعه می تواند موثر باشد. ساخت جمعیت عبارت است ازبررسی جمعیت یک منطقه جغرافیایی براساس دواصل سن وجنس، به دیگر سخن ساخت جمعیت عبارت است از بررسی رابطه بین میانگین سنی وجنسی یک جمعیت نسبت به کل جمعیت آن سرزمی نسبت جنسی عبارت است ازنسبت مردبه زن یا اینکه تعداد مردان درمقابل یکصد نفر زن که نسبت جنسی هنگام تولد دراکثرکشورها ۱۰۵ یا ۱۰۶ برآورد شده است .
نسبت جنسی درهرمنطقه ای تحت تأثیرسه عامل مشخص می شود :
تعداد متولد دختروپسر
مقایسه مرگ ومیر بین دوجنس
پدیده مهاجرت ( به ویژه مهاجرت مردان )
اولین عامل بیشترین اهمیت راداشته وعامل بعد ازآن قرارمی گیرد.(زنجانی،۱۳۷۰ص۶۶)
جدول شماره( ۳-۲)نسبت جنسی شهر دوگنبدان طی سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۸۵
سال | ۱۳۵۵ | ۱۳۶۵ | ۱۳۷۵ | ۱۳۸۵ |
نسبت جنسی | ۱۱۰٫۵ | ۱۰۸٫۳ | ۱۰۳ | ۱۰۲ |
ماخذ: مرکز آمار ایران
در سرشماری سال ۱۳۴۵ نسبت شهر دوگنبدان ۵/۱۰۲ دربرابر هر ۱۰۰ نوزاد دختر به نظر می رسد. ولی درسال ۱۳۵۵ نسبت جنسی درشهردوگنبدان افزایش چشمگیری داشته به رقم ۵/۱۱۰ می رسد که این امر می تواند نشان دهنده مهاجرت زیاد که اکثرا ازجنس مرد بوده ودرسنین جوانی به سر می برند وجهت اشتغال در تأسیسات نفتی به این شهر مهاجرت نموده اند.درسال ۱۳۶۵ نیز نسبت جنسی شهر دوگنبدان به عدد ۳/۱۰۸ می رسد که همچنان نشان دهنده افزایش تعداد مردان نسبت به زنان می باشد گرچه این رقم نسبت به دوره قبلی سرشماری ۲/۲ کاهش نشان می دهد که علت آن کاهش مهاجرت نسبت به دوره قبلی ازآن و افزایش مهاجرت خانوادگی می باشد. که درهمین دوره مهاجرت عده زیادی از مهاجرین جنگ تحمیلی می تواند مزید برعلت باشد.چون دراین دوره میزان تولد به حد بالایی رسیده چون در این دوره مادر جنگ به سر می بردیم وتفکرات حاکم بر آن دوران به گونه ای بود که مردم رابه داشتن فرزند زیاد تشویق می شدند که هم اکنون هم شاهداین موضوع می باشیم که متولدین دهه ۶۰به طورچشمگیری نسبت به بقیه افراد بیشتتر می باشنداما درسرشماری سال ۱۳۷۵ نسبت جنسی شهر به عدد ۱۰۳ کاهش پیدامی کند یعنی به ازای ۳۵۱۶۴ نفرمرد شهر دوگنبدان ۳۳۹۲۶ نفر زن شمارش شده اند. به این ترتیب نسبت جنسی شهر ۱۰۳ می باشد که درمقایسه با نقاط شهری استان وشهری کشور وضع متعادل تری داشته است . این وضع نشان می دهد که مهاجران واردشده به شهر یا خارج شده ازآن ، به طورخانواری مهاجرت کرده اند ، ( مهاجرین جنگ تحمیلی شهرهای آبادان وخرمشهر ازآن جمله هستند) درصورتی که نسبت جنسی متعارف درکشورمان را ۱۰۵ درنظربگیریم ، تفاوتی با نسبت جنسی جمعیت شهر در آن سال دیده می شود گرچه این تفاوت زیاد نیست ولی همین تفاوت اندک باتوجه به این که توسعه بهره برداری نفت درفاصله سالهای ۴۵-۱۳۳۵ بوده است که احتمال جذب بیشترمردان را می دهد موضوع قابل تأملی است. در سال ۱۳۸۵ نسبت جنسی شهردوگنبدان باز هم کاهش یافت و به عدد ۱۰۲ رسید. می توان درتوجیه آن گفت که احتمالا درزمان سرشماری مهاجرت مردان به شهرصورت نگرفته یااین که آنها جزء جمعیت سرشماری نشده اند که این احتمال باتوجه به فاصله منابع نفتی تا شهر قوی است ، ویا ممکن است به دلیل وجود دانشگاههای آزاد اسلامی وپیام نورو حوزه نفوذ بسیار قوی آموزشی این شهر ، میزان مهاجرت زنان برای ادامه تحصیل تا حدودی این نسبت را در سالهای بعد متعادل کرده باشد .
جدول شماره(۳-۳)مقایسه نسبت جنسی شهردوگنبدان واستان کهگیلویه وبویراحمد با کشور
طی سالهای(۱۳۳۵تا۱۳۸۵)
سال | ۱۳۵۵ | ۱۳۶۵ | ۱۳۷۵ | ۱۳۸۵ |
کشور | ۱۰۶٫۱ | ۱۰۴٫۶ | ۱۰۳ | ۱۰۲ |
استان کهگیلویه و بویر احمد | ۱۰۹٫۷ |