برای افزایش روایی پرسشنامه مربوط به این تحقیق، مطالعه پرسشنامه ­های مشابه، مقالات، کتب و توزیع ابتدایی پرسشنامه ­ها بین تعدادی از اساتید دانشگاه و کارشناسان ارشد بودجه و اعمال نظرات اصلاحی آنان انجام گرفته است. علاوه بر آن در تایید روایی محتوا، نظرات اساتید راهنما و مشاور هم در پرسشنامه مورد توجه و ملاک عمل قرار گرفته است.

۳-۴- پایایی^[۱۷] پرسشنامه
قابلیت (اعتماد) یکی از ویژگی­های فنی ابزار اندازه ­گیری است که برای سنجش متغییر و صغتی خاص، ساخته شده است تا چه اندازه نتایج یکسانی در شرایط مشابه به دست می­دهد. به عبارت دیگر ابزار پایا، ابزاری است که از خاصیت تکرارپذیری وسنجش نتایج یکسان برخوردار باشد.(حافظ نیا، ۱۳۸۴)
برای برآورد اعتبارپرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. در واقع در مورد پرسشنامه­هایی که پاسخ­های چندگزینه­ای دارند، استفاده از فرمول ضریب آلفای کرونباخ توصیه شده است . هر چه قدر مقدار آلفا به یک نزدیکتر باشد پایایی بیشتر و هرچه قدر مقدار آن کمتر باشد نشانه پایایی کمتر می­باشد در این تحقیق مقدار۰٫۷۹ ضریب آلفای محاسبه شده از طریق نرم افزارSPSS می­باشد. بنابراین می­توان گفت که پرسشنامه فوق از اعتبار کافی برخوردار می­باشد.
۳-۴- شیوه نمونه گیری وحجم نمونه
در این پژوهش، به دلیل محدود بودن جامعه آماری، کل جامعه، یعنی کلیه کارشناسان بودجه واحدهای درمانی مدیریت درمان استان یزد شامل: بیمارستان شهدای کارگر، دفتر رسیدگی به اسناد پزشکی و درمانگاه­های قایمیه، دندانپزشکی، پلی­کلینینک حضرت امیر(ع)، حضرت سجاد(ع)، شهید پاکنژاد یزد و پلی­کلینینک شهرستان­های اردکان، میبد، بافق، ابرکوه، مهریز، اشکذر و تفت، جمعا تعداد۲۱ نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.
۳-۵- روش های تجزیه و تحلیل آماری مورد استفاده
تاپسیس^[۱۸] فازی به معنی روش های ترجیح براساس مشابهت به راه حل ایده‌آل است، به دلیل سادگی و ماهیت قابل برنامه­ ریزی آن به عنوان یکی از تکنیک­­هایmamdm به طور گسترده مورد استفاده قرار می­گیرد. این تکنیک اولین بار توسط هوانگ و یون^[۱۹] در سال ۱۹۸۱ مطرح و برای رتبه ­بندی گزینه ها به کار گرفته شد(تانسل^[۲۰]، ۲۰۱۲).
در این روش m گزینه بوسیله n شاخص ارزیابی می‌شود. منطق اصولی این مدل راه‌حل ایده‌آل (مثبت) و راه‌حل ایده‌آل منفی را تعریف می‌کند. راه حل ایده آل (مثبت) راه حلی است که معیار سود را افزایش و معیار هزینه را کاهش می‌دهد. گزینه بهینه، گزینه ای است که کمترین فاصله از راه حل ایده‌آل و در عین حال دورترین فاصله از راه حل ایده‌آل منفی دارد. اساس این تکنیک، تعیین بهترین گزینه بر مبنای مفهوم راه حل ایده آل می­باشد. به عبارتی در رتبه‌بندی گزینه‌ها به این روش، گزینه ­هایی که بیشترین تشابه را با راه‌حل ایده آل داشته باشند، رتبه بالاتری کسب می‌کنند (حبیبی، آرش. ایزدیار، صدیقه. سرافرازی، اعظم. ۱۳۹۳).
تکنیک ویکور^[۲۱] فازی اولین بار توسط اپریکوویچ در سال ۱۹۹۸ به منظور حل مسایل تصمیم ­گیری چند معیاره و دستیابی به بهترین راه حل توافقی معرفی شد. این روش جهت رتبه ­بندی و انتخاب گزینه­ ها با توجه به مجموعه ­ای از شاخص­ های مختلف مورد استفاده قرار می­گیرد. هدف اصلی روش ویکور فازی نزدیکی بیشتر گزینه­ ها به جواب ایده­آل در هر شاخص است، بطورکلی که رتبه ­بندی گزینه­ ها بر اساس این هدف صورت می­گیرد.
روش ویکور فازی برای تعیین راه حل توافقی مسئله چندمعیاره فازی توسعه یافته است، و نشان­­دهنده عملکرد یک روش تصمیم‌گیری چندمعیاره برای انتخاب بهترین گزینه (توافقی) می‌باشد. گزینه‌ها را می‌توان ایجاد نمود و با مدل‌های ریاضیاتی، مدل‌های فیزیکی و یا بوسیله آزمایشات بر روی سیستم موجود یا دیگر سیستم‌های مشابه، مورد آزمون قرار داد. محدودیت‌ها بعنوان اهداف با اولویت بالا تلقی می‌شوند که باید در فرایند ارزیابی گزینه‌ها لحاظ شوند (حبیبی، آرش. ایزدیار، صدیقه. سرافرازی، اعظم. ۱۳۹۳).
چهارچوب اجرایی این تحقیق بدین صورت تشریح می‌شود: در ابتدا، پس از جمع‌ آوری اطلاعات مورد نیاز به روش مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی انواع متون فارسی و انگلیسی در ارتباط با موضوع، و با بهره گرفتن از روش میدانی و از طریق مراجعه به مراکز درمانی سازمان تامین اجتماعی استان یزد، گفتگو و مذاکره با متخصصان، مؤلفه­ های مهم در انتخاب الگوهای مناسب بودجه ­ریزی شامل: ۱- تخصیص بهینه منابع ۲- سازگاری با وظایف سازمان ۳- کارآیی ۴- عقلایی­تربودن بودجه ۵- تامین­کننده اهداف سازمان ۶- امکان مقایسه پروژه­ ها و برنامه­ ها ۷- سادگی اجرا ۸- سهولت کنترل عملیات ۹- پاسخگوبودن ۱۰- شفاف بودن بودجه ۱۱- انعطاف­پذیری ۱۲- مشارکت گروهی ۱۳- سهولت کنترل بودجه، شناسایی شدند.
سپس با طراحی پرسشنامه با طیف ۵ تایی لیکرت، و ارجاع آن به ۵ تن از اساتید و کارشناسان خبره، نظرات آنها جمع­آوری شد. با بهره گرفتن از داده ­ها و نرم افزار تاپسیس فازی، رتبه ­بندی انجام شد. که از میان ۱۳ عامل، ۱۰ عامل در اولویت قرار گرفتند. در ادامه با این ۱۰ مؤلفه، ( ۱- تأمین کننده اهداف سازمان ۲- شفاف بودن بودجه ۳- تخصیص بهینه منابع ۴- انعطاف­پذ
یری ۵- سهولت کنترل بودجه ۶- سازگاری با وظایف سازمان ۷- پاسخگو بودن ۸- سهولت کنترل عملیات ۹- امکان مشارکت گروهی ۱۰- سادگی اجرا)، پرسشنامه دیگری با طیف ۷ تایی لیکرت، طراحی گردید.
با بهره گرفتن از این پرسشنامه (جدول شماره ۳-۲) و با توجه به عوامل ارزیابی، الگوهای مناسب بودجه ­ریزی شامل: ۱- عملیاتی ۲- برنامه­ای ۳- طرح و برنامه ۴- افزایشی ۵- برمبنای صفر ۶- متداول یا سنتی ۷-متمرکز ۸- برمبنای هدف، مورد ارزیابی پاسخ دهندگان قرارگرفت تا با توجه به اطلاعات و داده ­ها، الگوهای مناسب بودجه ­ریزی را انتخاب و رتبه ­بندی کرد. بنابراین پرسشنامه را بین جامعه آماری(۲۱ نفر از کارشناسان بودجه) توزیع شد. پس از جمع­آوری اطلاعات داده ­ها را با بهره گرفتن از نرم افزار ویکورفازی فازی رتبه ­بندی صورت گرفت.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ­ها
مقدمه
رسیدن به نتایج قابل قبول، علاوه بر طراحی یک روش مناسب، نیازمند به طبقه ­بندی درست اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده ­ها و به­ کارگیری تکنیک­های مناسب آماری می­باشد. پایه و اساس هر روش تحقیق، استفاده از فرایند علمی تجزیه و تحلیل داده­هاست. به­ طور کلی تجزیه و تحلیل عبارت از روشی است که از طریق آن کل فرایند پژوهش، از انتخاب مسأله تا دسترسی به یک نتیجه هدایت می­ شود.
در این فصل از تحقیق، تکنیک­های آماری توصیفی (مانند شاخص­ های فراوانی، درصد فراوانی و درصد فراوانی تجمعی مربوط به متغیرهای جمعیت شناختی تحقیق) و جهت تجزیه و تحلیل داده ­ها از نرم افزار تکنیک­های تصمیم ­گیری (تاپسیس فازی، ویکورفازی) استفاده شده است.
۴-۱- متغیرهای جمعیت شناختی
در تحلیل توصیفی پژوهشگران داده ­های جمعیت شناختی تحقیق را با بهره گرفتن از شاخص های آمار توصیفی خلاصه و طبقه ­بندی می­ کنند، در این بخش از تجزیه و تحلیل آماری به بررسی چگونگی توزیع نمونه‌های آماری ازحیث متغیرهایی چون، جنسیت، سن، تحصیلات و سابقه اجرایی پاسخ دهندگان پرداخته می‌شود.
الف) جنسیت پاسخ دهندگان
جدول ۴-۱ فراوانی جنسیت پاسخ دهندگان